Ik wil jullie graag laten meekijken in mijn keuken, wat ik daar zoal bak en kokkerel. Ik kook graag en probeer iedere dag weer iets anders op tafel te zetten. Mijn grote hobby is brood bakken. Er staan dan ook veel recepten voor allerlei soorten brood op mijn blog. Ik heb 12,5 jaar workshops brood bakken gegeven en 5 boeken over brood bakken geschreven.
Onlangs kreeg ik de vraag of je een suikerbrood ook met desem kunt bakken in plaats van met gist. Ik ben gelijk aan de slag gegaan en ja hoor dat kan! Je moet wel geduld hebben, het deeg rijst langzaam. Ik heb 2 kleine broden gemaakt en heb daarvoor aluminium bakjes gebruikt. Je kunt ook een groter bakblik (± 21 cm) gebruiken.
Tip: als je iets meer haast hebt kan je ook een beetje instant gist (bijvoorbeeld 2 gram) aan het deeg toevoegen. De rijstijden worden dan korter. Kneed het deeg in dat geval totdat je er een vliesje van kunt trekken. Het vouwen tijdens de 1e rijs vervalt.
Als extra smaakmaker heb ik geraspte kokos aan het deeg toegevoegd.
15 gram ongezouten roomboter, gesmolten en afgekoeld
Verder:
2 kleine aluminium suikerbroodbakvormen of 1 groter bakblik van ± 21 cm, dik ingevet met roomboter
Hieronder staat de werkwijze voor het deeg kneden in een standmixer of een spiraalkneder. Het deeg kan uiteraard ook in een broodbakmachine of met de hand gekneed worden.
Levain: Meng de ingrediënten in een kom door elkaar. Dek de kom af en laat het mengsel 8 - 12 uur op kamertemperatuur staan. Gebruik de levain voordat hij weer in gaat zakken.
Deeg in een standmixer/spiraalkneder kneden: doe de ingrediënten voor het deeg behalve de boter in de kom. Kneed met de deeghaak ± 5 minuten tot een stevig deeg en voeg dan de klontjes boter in gedeelten toe. Het zal er in het begin als een smurrie uit gaan zien. Geen paniek, gewoon door kneden tot de boter goed opgenomen is en een mooi soepel en licht plakkerig deeg ontstaat. Totale kneedtijd 10 – 12 minuten. Je hoeft nog geen perfect vliesje van het deeg te kunnen trekken.
1e rijs en vouwen: Vorm een bal van het deeg en leg de deegbal in een licht met zonnebloemolie ingevette kom. Dek de kom af met een douchemuts of ingevet plasticfolie. Vouw het deeg na 45 en 90 minuten: Laat het deeg in de kom, rek de bovenkant van het deeg uit en vouw het over zichzelf terug, doe dit ook met de onderkant en met de zijkanten. Draai het deeg om zodat de naden onderop liggen en laat het verder rijzen. Laat het deeg na de laatste keer vouwen op kamertemperatuur verder rijzen, 2 – 3 uur. Het deeg is goed als het ongeveer in volume verdubbeld is en als je er met een vinger in prikt en het gat blijft zichtbaar.
Vulling: Meng aan het einde van de rijstijd de parelsuiker met de kaneel en de gesmolten boter in een schaaltje. Door ook wat gesmolten boter door de suikerparels te mengen kleeft de kaneel aan de suikerparels en is zo makkelijker door het deeg te mengen.
Stort het deeg op een licht met zonnebloemolie ingevette werkplek en druk of rol het deeg uit tot een rechthoek. Strooi de helft van de suikerparels erover en vouw het deeg als een brief in 3-en. Druk of rol het deeg nogmaals uit tot een rechthoek, strooi de andere helft van de suikerparels erover en vouw het weer als een brief in 3-en. Snijd nu het deeg met een deegsteker in stukken en kneed ze weer samen. Herhaal het in stukken snijden en samen kneden zo nodig nog een keer, tot de suikerparels goed door het deeg gemengd zijn.
Vormen: Verdeel het deeg in twee gelijke stukken en bol de stukken deeg losjes op. Laat afgedekt 20 minuten liggen. Rol ieder stuk deeg tot een rechthoek (let erop dat ze niet breder worden dan de bakblikken) en rol ze vanaf de bovenkant op, knijp de naad dicht. Leg de deegrollen met de naad naar beneden in de bakblikken.
2e rijs: Laat de broden op kamertemperatuur tot bijna in volume verdubbelen, ± 4 uur. Het deeg is goed als je er met een vinger op drukt en het langzaam terugveert.
Oven voorverwarmen: Verwarm tegen het einde van de rijstijd de oven voor op 200 °C (boven-/onderwarmte) of 180 °C (hete lucht).
Bakken: Bak de broden in 30 - 40 minuten gaar en goudbruin. Dek na ± 20 minuten eventueel af met aluminiumfolie. Los ze direct uit de bakblikken en laat ze afkoelen op een rooster.
Een tijdje geleden vond er een experimenteel bakdagje plaats met een aantal leden van het Broodbakforum. Lees hier het eerste artikel met uitleg over onze knedertesten. Naast wat moeilijke rogge- en speltdegen stond er een heuse knedertest op het programma, met voor elke kneder gelijktijdig kneden van hetzelfde broodrecept, rijzen in dezelfde soort en maat bakblikken en bakken in een Rofco B40 oven.
Bij het testen van de kneders en het schrijven van de artikelen heb ik veel hulp gehad. Een aantal leden van het Broodbakforum
heeft hun steentje bijgedragen. Zij liepen rond met thermometers,
weegschalen, deegstekers, kommen, opschrijfboekjes en fotocamera’s,
zorgden voor de inwendige mens en hebben ervoor gezorgd dat na afloop
mijn workshopruimte weer spic en span was. Mijn grote dank gaat uit naar Wil, schrijver van het blog Lekkermelig en beheerder van het Broodbakforum. Samen met hem zijn de artikelen tot stand gekomen.
Bij deze test wilden we een aantal dingen onderzoeken:
Kan je goed kneden met een broodbakmachine?
Wat is de deegtemperatuur na het kneden?
Kneed een goedkopere machine net zo goed als een dure?
Is er kneedverschil tussen planetaire mixer en een spiraalkneder?
En natuurlijk wilden we deze verschillende kneders eens zien, horen en gebruiken.
Voor deze test met planetaire kneders hebben we gebruik gemaakt van een aantal kneders waar we zelf redelijk eenvoudig over konden beschikken, er is géén medewerking van leveranciers gevraagd en we zijn niet gesponsord. Uiteraard zijn er nog veel meer merken dan die we getest hebben, het is helaas ondoenlijk om die allemaal te testen (maar je weet maar nooit of we ook nog eens andere merken gaan testen). We hebben een selectie gemaakt en hebben zowel goedkopere als duurdere machines getest. We stellen de kandidaten hieronder voor, met een eerste indruk van hun kneedprestaties.
We willen nog even benadrukken dat deze knedertesten niet extreem wetenschappelijk zijn. Belangrijkste doel: zien of we met een standaarddeeg een mooi busbrood kunnen kneden en bakken en de broden met elkaar vergelijken. We kunnen uiteraard geen harde conclusies over betrouwbaarheid en duurzaamheid trekken. Aan het einde van dit artikel geef ik naast de algemene conclusies van deze knedertest ook nog mijn eigen bevindingen weer over mijn eigen kneders.
De kandidaten
Panasonic Broodbakmachine SD 253 oud model (± € 165,00)
Als je niet met de hand wil kneden, of nog niet weet of je brood bakken wel leuk vindt en/of niet veel geld wilt uitgeven dan koop je gewoon een (tweedehands) broodbakmachine. Nadeel van een broodbakmachine is de vrij lage capaciteit. Je kunt er meestal maar deeg voor 1 brood in kneden. Volgens sommige mensen kneden andere machines het deeg veel beter, maar dat wilden we zelf dan ook weleens zien. Onze eerste indruk: het kneden lijkt weinig effectief, het deeg vliegt aan alle kanten door de bak van deze Panasonic, maar aan het eind van de kneedtijd hadden we best een aardig deeg en bovendien een prima gebakken brood.
Clatronic KM 3632 (± € 120,00)
Op het broodbakforum kwam dit merk nogal eens langs. Spotgoedkoop, en alhoewel niet iedereen er enthousiast over is, waren er toch genoeg tevreden gebruikers. Toen we er toevallig een konden lenen konden we niet wachten om hem uit te proberen. De Clatronic is een echte herrieschopper, zeker vergeleken bij zijn sjiekere broertjes en zusjes. Op de laagst instelbare stand maakte de Clatronic best veel toeren. Ondanks het kabaal waren we erg benieuwd naar het deeg. Bij deze machine wordt een deeghaak, een vlinder en een ballonklopper geleverd. De inhoud van de kom is 5,6 liter en volgens de specificaties zou je er 2,5 kilo deeg in moeten kunnen kneden. Ons testteam trekt die hoeveelheid in twijfel. Vermogen: 1200 Watt.
Espressions mixmaster (± € 300,00)
De Espressions Mixmaster is voor veel mensen een redelijke onbekende. Ik gebruik deze machine regelmatig thuis. Wit en lichtbruin brooddeeg wordt prima gekneed, maar deze machine heeft wel moeite met zwaardere degen (bijvoorbeeld stevig volkorendeeg). Ons testrecept kan hij wel aan. Bij het kneden lijkt het deeg bijna uit de kom geslingerd te worden, het kneedgedrag ziet er compleet anders uit dan bij een aantal andere apparaten. De machine is redelijk stil in gebruik. Bij deze machine wordt een deeghaak, een vlinder, een flexiklopper en een ballonklopper geleverd. De inhoud van de kom is 4,5 liter en je kunt er maximaal 1400 gram deeg in kneden. Vermogen: 1000 Watt.
Kenwood Major Titanium (± € 500,00)
Deze Kenwood is een wat ouder model en niet meer leverbaar. Er zijn andere modellen die vergelijkbaar zijn voor in de plaats gekomen. Het deeg tolt rond de kneedhaak waardoor het deeg niet erg goed gekneed wordt. Bij deze machine wordt een deeghaak, een vlinder en een ballonklopper geleverd. De inhoud van de kom is 6,7 liter en je kunt er 2,5 kilo deeg in kneden. Vermogen: 1500 Watt.
Bear Teddy (± € 850,00 zonder attachment drive)
De Bear is een van de meest gebruikte machines op het Broodbakforum en mocht dus in deze vergelijking niet ontbreken. Het is een redelijk stille machine die ook op de laagste stand prima deeg kneedt. Bij deze machine wordt standaard een spiraalhaak geleverd. Het deeg wordt met deze haak uitstekend gekneed. De inhoud van de kom is 5 liter en je kunt er 2,5 kilo deeg in kneden. Bij deze machine worden naast de spiraalhaak ook een vlinder en een ballonklopper geleverd. Vermogen: 300 Watt.
KitchenAid Heavy Duty K5 (€ 450,00 - € 550,00)
Dit is het iets zwaardere broertje van de Artisan die je overal in kookwinkels in allerlei kleuren ziet staan. Net als bij de Kenwood zie je echter dat het deeg in de kom niet echt goed gekneed wordt, het deeg kruipt tijdens het kneden om de deeghaak en er lijkt niet zoveel te gebeuren. De machine is behoorlijk sterk maar brooddeeg komt niet echt goed uit deze machine. De inhoud van de kom is bijna 5 liter en je kunt er deeg voor 2 broden in kneden. Deze machine heeft een komlift. Bij deze machine wordt een deeghaak, een vlinder en een ballonklopper geleverd. Vermogen: 315 Watt. De Artisan heeft een kantelbare kop en is qua kneedeigenschappen nog iets minder van kwaliteit en heeft een vermogen van 300 Watt.
Kitchenaid KSM 7580 6.9 liter (€ 700,00 - € 1.000,00)
Deze KitchenAid was de beauty van onze test. Prachtig ontwerp, grote kom, weinig geluid en bij deze machine wordt standaard een spiraalhaak geleverd. Het deeg wordt met deze haak uitstekend gekneed. Deze machine lijkt een echte alleskunner. De inhoud van de kom is 6,9 liter en je kunt er 3,8 kilo deeg in kneden. Bij deze machine wordt een spiraalhaak, een vlinder en een ballonklopper geleverd. Vermogen: 500 Watt.
Rofco KN4 (€ 995,00)
Als de KitchenAid 6.9 een glimmende sportwagen is, dan is deze Rofco een vrachtwagen. Geen glimmend rood design, maar een degelijke machine, die nog op een andere manier opvalt: Hij heeft maar een snelheid en het is een spiraalkneder, de enige uit deze testronde. Spiraalkneders kunnen maar een ding: deeg kneden en deze machine doet dat uitstekend. Deze kneder kan 5 kilo deeg in een keer aan (minimaal 800 gram deeg) en heeft daarmee de hoogste capaciteit van deze testronde. Vermogen: 370 Watt.
De test
Voor deze test hebben we gebruik gemaakt van een recept voor een bruin busbrood.
250 gram tarwebloem
250 gram volkorenmeel
7 gram instant gist
9 gram zout
25 gram zonnebloemolie
10 gram golden syrup
330 gram water, 25 °C
80 gram zonnebloempitten
De ingrediënten hadden allemaal dezelfde temperatuur (rond de 18 °C), alleen het water was warmer (25 °C). We hebben alle machines ± 13 minuten laten kneden. Van ieder deeg kon toen een vliesje worden getrokken (uitleg: deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken).
Het kneden gebeurde op een lage stand. In de meeste kneders hebben we deeg voor één busbrood gekneed, alleen bij de KitchenAid 6.9 liter en de Rofco KN4 hebben we dubbele hoeveelheden gebruikt omdat deze machines een grotere capaciteit hebben. We hebben alle kneders gelijktijdig aangezet en een filmpje gemaakt om een indruk van het kneden te geven.
Na het kneden hebben we met een digitale thermometer van alle degen de temperatuur opgemeten. De ideale deegtemperatuur na het kneden ligt tussen de 25 en 27 °C. Het ene deeg was iets warmer dan het andere.
Panasonic broodbakmachine: 25 °C
Clatronic KM3632: 27,1, °C
Espressions Mixmaster: 26 °C
Kenwood Major Titanium: 27 °C
Bear Teddy: 26,8 °C
KitchenAid Heavy duty K5: 26,6 °C
KitchenAid KSM 6580 6,9 liter: 27,8 °C
Rofco KN4: 25,5 °C
Na het kneden hebben we alle degen een bulkrijs gegeven in een afgedekte kom.
Daarna zijn alle broden door dezelfde persoon gevormd en in een gelijkvormige broodbus gestopt om zoveel mogelijk variatie te voorkomen. Aan de onderkant van de broden werd een ouwel geplakt met daarop (met een voedselveilige stift) de naam geschreven van de kneder waarin het deeg was gekneed. Ook lag er in ieder bakblik een stuk bakpapier met de naam van de kneder. Dit alles om te voorkomen dat we na het bakken niet meer konden achterhalen welk brood in welke kneder was gekneed.
Na de vormrijs zijn alle broden gelijktijdig in een Rofco B40 gebakken.
De resultaten
Na het bakken hebben we alle broden vergeleken.
We hebben de broden keurig op hoogte gesorteerd en er een mooie foto van gemaakt. Helaas wil Blogger de foto niet goed weergeven. Klik hier om de foto goed en in een groot formaat te kunnen zien. Rechts het hoogste brood, links het minst hoge brood.
De beste drie broden zijn gekneed door de KitchenAid 6.9 liter, de Bear Teddy en de Rofco KN4, qua uiterlijk verschilden ze niet veel van elkaar. De Clatronic, de Mixmaster Espressions en de Panasonic BBM leverden broden op die marginaal minder hoog waren. Het deeg gekneed met de KitchenAid Heavy Duty en de Kenwood Major Titanium leverde de minste broden op.
Dat de Rofco KN4 goede resultaten levert is niet zo verrassend: spiraalmixers kunnen zeer goed brooddeeg kneden. Van de Bear Teddy was ook al bekend dat hij ook prima brooddeeg kan kneden. De KitchenAid 6.9 liter levert (in tegenstelling tot de Heavy Duty) een prachtig brood op. Voor de liefhebbers van patisserie is deze machine ook uitstekend geschikt en er zijn ook veel extra hulpstukken bij te krijgen. Al met al is dit een erg veelzijdige machine. Alle drie de machines vallen in de hogere prijscategorie.
De volgende drie in ons rijtje zijn interessant, vooral om de lagere prijs en de behoorlijke resultaten bij deze broden. De Clatronic vind je regelmatig in allerlei aanbiedingen. De machine is behoorlijk lawaaiig, maakt veel toeren, maar levert wel een keurig brood op. De Mixmaster Espressions valt er een beetje tussenin. Niet echt goedkoop, ook niet heel duur en er komt een aardig brood uit. De Panasonic BBM is interessant. Zoals al eerder gemeld wordt kan je BBM’s vaak voor een spotprijsje tweedehands kopen en heb je daarmee opeens een heel aardige kneder. Het enige nadeel is de vrij beperkte capaciteit, je kunt er maar deeg voor 1 brood in kneden.
De laatste twee machines uit het rijtje, de KitchenAid Heavy Duty en de Kenwood Major Titanium leverden teleurstellende resultaten. Beide machines vallen in de hogere prijscategorie, maar kneden minder goed. Door de standaard bijgeleverde kneedhaak te vervangen door een spiraalhaak (hier online te koop) kan het resultaat verbeterd worden. Let wel op: de garantie van de machine kan vervallen als er gebruik wordt gemaakt van een kneedhaak van een ander merk.
De goede lezer is het waarschijnlijk opgevallen dat het vermogen (het aantal Watt) van de machines nogal verschilt. Een hoger vermogen betekent niet automatisch dat een machine beter kneedt. Het aantal Watt zegt dus niks over de kneedeigenschappen maar wel over hoeveel stroom de machine gebruikt. Hoe een machine kneedt heeft te maken met de overbrenging binnenin de machine.
Uit deze test blijkt wel welke machines goed kneden en welke niet. Ook capaciteit, uiterlijk en veelzijdigheid kunnen een rol spelen bij de keuze voor een machine. Een punt wat we niet konden onderzoeken is de degelijkheid van de machines. Planetaire mixers zijn eigenlijk niet gemaakt om alleen maar of vaak brooddeeg mee te kneden en sommige machines uit onze test hebben het behoorlijk zwaar te verduren bij het kneden. Als de keuze alleen op degelijkheid valt kan je het best kiezen voor een spiraalkneder. Spiraalkneders zijn speciaal gemaakt om brooddeeg in te kneden en zijn veel sterker.
Mijn eigen bevindingen in de loop der jaren: Ik gebruik zelf verschillende machines: 2 x Bear Teddy, KitchenAid Heavy Duty, Espressions Mixmaster en twee spiraalkneders (Rofco KN4 en N15).
De Bear Teddy's gebruik ik regelmatig voor kleinere hoeveelheden deeg (max. 2 kilo). Helaas zijn beide Bears al een keer gerepareerd. De 1e begaf het na 4,5 jaar (oké dat kan) en de 2e al na ruim een jaar (veel te snel). Met de 2e machine was niet eens zo vaak brooddeeg gekneed. Het is een dure mixer en helaas ben ik niet de enige bij wie de machine kapot is gegaan. Als ze weer stuk gaan zal ik niet opnieuw een Bear kopen.
De KitchenAid Heavy Duty gebruik ik alleen nog maar voor deeg met een hoge hydratatie zoals ciabattadeeg. Ik gebruik dan niet de kneedhaak maar de vlinder. Dat gaat uitstekend.
De Espressions Mixmaster heb ik thuis in gebruik (de andere machines zijn in gebruik in mijn workshopruimte). Regelmatig bak ik thuis ook brood. Ik gebruik deze machine nu zo’n 4 jaar en heb nog geen problemen ondervonden. Zolang ik er geen stevig volkorendeeg in kneed gaat het prima. Ik vind deze machine zelfs beter kneden dan de duurdere KitchenAid Heavy Duty. Ook als ik een cake bak, dan wordt de cake hoger en luchtiger dan als ik het beslag in de KitchenAid maak.
Over de beide spiraalkneders heb ik eigenlijk geen opmerkingen, behalve dat ze hun werk goed doen. Brooddeeg wordt er uitstekend in gekneed. In de volgende aflevering: de spiraalkneder test.
Brood is mijn leven; ik denk, praat en droom over brood en ik bak en eet het ook elke dag. Ik heb via dit blog, mijn workshops en mijn boeken Brood uit eigen oven, Brood 2 uit eigen oven en Broodjes uit eigen oven al heel veel mensen op weg geholpen om thuis lekker brood te bakken. Brood bakken blijft ondanks dat ik er elke dag mee bezig ben fascinerend. Ik word nog altijd blij als er een knapperend brood uit de oven komt. Het bakken van brood is aan de ene kant een exacte wetenschap, maar aan de andere kant kan er heel veel. De variaties zijn eindeloos, zowel in de recepten als in de manier hoe het deeg en het uiteindelijke brood tot stand komt.
Ik krijg veel vragen en de meest gestelde vraag is: wat voor machine kan ik het beste kopen c.q. is nou het meest geschikt om brooddeeg mee te kneden? Die vraag beantwoorden is nog niet zo makkelijk. Er zijn zoveel factoren die meespelen.
Kneed je maar af en toe een deegje of wil je dagelijks of wekelijks deeg voor meerdere broden tegelijk kneden?
Hoeveel geld wil/kan je uitgeven?
Heb je de ruimte in de keuken voor een groot apparaat of moet de machine steeds versjouwd worden?
Wil je een planetaire mixer of een spiraalkneder aanschaffen en wat is eigenlijk het verschil tussen die twee?
Wil je er ook nog iets anders mee doen dan alleen brooddeeg kneden?
Is merk X beter dan merk Y?
De wens om een keer een kneedtest met verschillende machines uit te voeren had ik allang, maar hoe doe je dat? Na wat brainstormen hebben we (lees hieronder wie ‘we’ zijn) de stoute schoenen aangetrokken en een tweetal dagen georganiseerd om verschillende machines te testen en daarnaast ook nog wat te experimenteren met verschillende niet alledaagse degen (daarover komt ook nog een artikel met recept).
Bij het testen van de kneders en het schrijven van de artikelen heb ik veel hulp gehad. Een aantal leden van het Broodbakforum heeft hun steentje bijgedragen. Zij liepen rond met thermometers, weegschalen, deegstekers, kommen, opschrijfboekjes en fotocamera’s, zorgden voor de inwendige mens en hebben ervoor gezorgd dat na afloop mijn workshopruimte weer spic en span was. Dank Melinda, Daan, Anna, Astrid, Frans en Wil! Samen met Wil, schrijver van het blog Lekkermelig en beheerder van het Broodbakforum, heb ik de artikelen geschreven.
We hebben ervoor gekozen om niet 1 heel lang artikel te schrijven, maar hebben het in stukjes geknipt. Vandaag uitleg over kneden in het algemeen en over onze twee knedertesten.
Deeg kneden: met de hand, met een planetaire mixer of met een spiraalkneder?
Broodbakken hoeft geen dure hobby te zijn. Wat bloem en/of meel, gist, zout, water, een kom en een oven en je kunt al aan de slag. Als je eenmaal de smaak te pakken hebt wil je al snel meer bakken. En meer bakken betekent meer deeg kneden. Je kunt deeg met de hand kneden, maar als je dat te tijdrovend of te vermoeiend vindt dan wil je een machine die je deze klus uit handen neemt.
Op je zoektocht naar een geschikte machine raak je misschien al snel in een woud van voordelige aanbiedingen, glimmende alleskunners en stoere werkpaarden die alleen deeg kunnen kneden de weg kwijt. Omdat we erg vaak vragen krijgen over de meest geschikte kneedmachines hebben we de verschillende opties op een rijtje gezet en een paar heuse testdagen georganiseerd waarbij we diverse kneders aan de tand gevoeld hebben. Voor we ingaan op onze testresultaten eerst wat uitleg over de verschillende kneedmogelijkheden.
Met de hand: Het kneden van brooddeeg is een vrij intensieve bezigheid. Je bent al gauw 20 minuten aan het kneden. Voor veel mensen is het wel een bezigheid die veel voldoening geeft, omdat je het deeg onder je handen voelt veranderen van een plakkerige onsamenhangende massa in een moei soepel deeg. Belangrijk voordeel: door je spieren te gebruiken spaar je je portemonnee. Wil je nu echt geen 20 minuten (of langer!) intensief kneden, maar ook niet meteen een kneder aanschaffen, dan kan je je eens verdiepen in no knead bread (niet kneden brood) of het ontwikkelen van het deeg door een autolyse gecombineerd met een aantal stretch-and-fold sessies. Over deze technieken zijn hele boeken geschreven, wij concentreren ons in deze knedertest alleen op het machinaal kneden van deeg.
Met een broodbakmachine: Als je een broodbakmachine hebt maar liever het brood in de oven afbakt dan hoeft de machine niet direct bij het oud vuil. In een broodbakmachine kan je het deeg ook alleen kneden, waarna je het deeg buiten de machine laat rijzen, het daarna vormt, weer laat rijzen en afbakt in de oven. Ook hebben veel broodbakmachines een deegstand: kneden + 1e rijs. Als het deegprogramma is afgelopen, haal je het deeg uit de machine en volgt vormen, weer laten rijzen en afbakken in de oven. Dit is veruit de meest voordelige machinale optie, soms vind je deze machines al voor een paar tientjes tweedehands en een nieuwe broodbakmachine hoeft ook niet duur te zijn. Maar zijn de resultaten ook voldoende? Dat proberen we uit in een van onze tests.
Met een Planetaire mixer: Ook wel aangeduid als keukenmachine of keukenrobot. Planetaire mixers hebben een deeghaak die een ronddraaiende beweging maakt en de haak draait ook nog eens om zijn eigen as, net als onze planeten. Daarbij is het belangrijk dat een machine een goede kneedhaak heeft. Helaas is dat niet het geval bij alle machines. Keukenmachines voor thuisgebruik zijn er in alle soorten en maten, van heel goedkoop (zo’n € 120,=) tot stevig geprijsd (€ 1.000,=). Bij het kneden van brooddeeg krijgt een mixer het aardig zwaar te verduren en niet alle modellen/merken houden dit even lang vol. Bij intensief gebruik om brooddeeg mee te kneden gaan ze sneller stuk. Als je op zoek bent naar een planetaire mixer kijk dan vooral naar deegcapaciteit (meestal ergens tussen 500 en 2500 gram) en degelijkheid. In onze test nemen we een aantal merken mee. Groot voordeel van planetaire mixers is dat ze vaak ook allerlei andere dingen kunnen zoals beslag maken, taartdeeg kneden, slagroom en eiwitten kloppen. Sommige modellen kunnen met extra hulpstukken nog veel meer, zoals snijden, pasta rollen, graan malen et cetera.
Met een Spiraalkneder: Spiraalkneders zijn maar goed in één ding: brooddeeg kneden. Bij een spiraalkneder draait zowel de kom als de spiraalhaak, dit zorgt voor een zeer efficiënt kneedproces. Spiraalkneders zijn veel robuuster dan planetaire mixers en gaan vaak erg lang mee. De maximale deegcapaciteit ligt vaak wat hoger en voor de echt fanatieke hobbybakkers zijn er ook kneders met een nog hogere deegcapaciteit (denk aan meer dan 10 kg). De prijs van spiraalmixers voor thuisgebruik is vanaf zo’n € 350,= tot wel € 2.000,=. Bij aanschaf van een spiraalkneder moet niet alleen op de maximum deegcapaciteit gelet worden, maar vooral ook op de minimum deegcapaciteit.
Overige mixers/kneders: Naast de spiraalkneders worden er voor brooddeeg kneden nog enkele andere typen mixers/kneders gebruikt. Omdat je deze zelden ziet voor thuisgebruik laten we ze hier buiten beschouwing.
Onze knedertesten
Onze knedertesten zijn natuurlijk niet extreem wetenschappelijk. Belangrijkste doelen: zien of we met een standaarddeeg een mooi busbrood kunnen kneden en bakken, de broden met elkaar vergelijken en vooral ook de constructie en de werking van de verschillende machines bekijken. Afgezien van de constructie kunnen we uiteraard geen harde conclusies over betrouwbaarheid en duurzaamheid trekken. In het algemeen is het wel zo dat planetaire mixers waar alleen maar of heel vaak brooddeeg mee wordt gekneed sneller kapotgaan dan spiraalkneders.
We hebben twee knedertesten uitgevoerd: de eerste met voornamelijk planetaire mixers, de tweede met voornamelijk spiraalkneders. In beide testen hebben we hetzelfde recept gebruikt. Het kneden gebeurde gelijktijdig in alle aanwezige machines, waarna het deeg een even lange bulkrijs kreeg. Hierna werden de broden (door dezelfde persoon) gevormd. In broodbakblikken van gelijke grootte kreeg het deeg een narijs en vervolgens werden de broden in de oven (Rofco oven B40) gebakken.
We hebben voor de test met de planetaire mixers géén medewerking van leveranciers gevraagd, maar onze eigen machines gebruikt en machines geleend. Uiteraard zijn er nog veel meer merken dan dat we getest hebben, het is helaas ondoenlijk om die allemaal te testen (maar je weet maar nooit of we ook nog eens andere merken gaan testen). We hebben een selectie gemaakt en hebben zowel goedkopere als duurdere machines getest.
De kandidaten:
Bear Teddy Varimixer
Kitchenaid Heavy Duty K5
KitchenAid KSM 7580, 6,9 liter
Clatronic KM 3632
Mixmaster Espressions EP 9200
Kenwood Major Titanium
Panasonic broodbakmachine
Rofco KN4 spiraalkneder (geen planetaire mixer, deze kneder heeft in beide testen meegedaan)
De Panasonic broodbakmachine is wellicht een beetje een vreemde eend in bovenstaand rijtje want het is geen planetaire mixer. We waren echter wel heel benieuwd of een bbm zich kan meten met de planetaire mixers.
Voor de tweede test met voornamelijk spiraalkneders kregen we spontaan hulp aangeboden van leverancier Jan van Snippenberg van Bakkerijwereld, die graag drie van zijn kneders aan het werk wilde zien naast twee van onze eigen kneders.
De kandidaten:
SM-5 spiraalkneder
Famag Grilletta IM-5 dual speed
Rofco KN4 spiraalkneder
Maxima SM-10 spiraalkneder
Domino Smart 7 (geen spiraalkneder maar een planetaire mixer met een spiraalhaak)
Alweer een zeer geslaagd gerecht uit de Instant Pot. Je hoeft de pasta niet apart te koken. Eerst maak je de saus en daarna gaat de ongekookte pasta + water in de binnenpan bij de saus. Na nog 5 minuten op high pressure is de pasta gaar (ik heb penne gebruikt die anders 11 minuten zou moeten koken).
Ik heb dit gerecht inmiddels een paar keer gemaakt. De laatste keer heb ik de dubbele hoeveelheid gemaakt. Ik heb toen de groenten en het gehakt eerst in een koekenpan gebakken omdat dat door de grotere hoeveelheid sneller en beter gaat. Tijdens het aanbakken heb ik de Instant Pot op Sauté aangezet met een klein beetje olijfolie erin. Zodra de groenten in de koekenpan zacht werden heb ik ze in de Instant Pot gedaan en daarna het gehakt in dezelfde koekenpan rul gebakken en bij de groenten in de Instant Pot gedaan.
Pasta uit de Instant Pot
2 eetlepels olijfolie
1 ui, gesnipperd
1 teen knoflook
2 worteltjes, in lengte gehalveerd en in schijfjes gesneden
Zet de Instant Pot aan, druk op Sauté en zet de temperatuur op More. Doe de olijfolie in de binnenpan. Voeg zodra Hot op het display verschijnt de ui, wortel en bleekselderij toe. Bak ± 3 minuten totdat de groenten zachter worden. Voeg de knoflook toe en bak even mee. Voeg het gehakt toe en bak het rul. Voeg de wijn toe en schraap de aanbaksels van de bodem. Schenk de passata of gezeefde tomaten en de melk erbij en voeg de verse kruiden toe. Breng op smaak met zout en chilivlokken en roer het mengsel door elkaar.
Druk op Keep Warm/Cancel en doe het deksel op de pan. Zet het ventiel op Sealing. Druk op Manual/Pressure Cook en stel 12 minuten high pressure in.
Druk als het programma is afgelopen op Keep Warm/Cancel om de warmhoudstand te stoppen. Laat de druk 10 minuten uit zichzelf afnemen (NPR). Draai dan het ventiel naar Venting om de druk verder te laten dalen. De druk is eraf als het pinnetje naar beneden valt.
Open het deksel en voeg de pasta en het water toe. Roer door elkaar. Doe het deksel weer op de pan en zet het ventiel weer op Sealing. Druk op Manual/Pressure Cook en stel 5 minuten high pressure in. Draai direct nadat de kooktijd is afgelopen het ventiel naar Venting en laat de stoom ontsnappen (QR). De druk is eraf als het pinnetje naar beneden valt, je kunt nu het deksel openen.
Test of de pasta gaar is en proef de saus of er nog zout bij moet. Als de pasta nog niet gaar is, laat dan de saus met de pasta nog even sudderen (op de warmhoudstand of op de stand Sauté).
Schep de pasta in borden en garneer met de peterselie of basilicum en rasp er Parmezaanse kaas over. Serveer meteen.
