Kerststol, kerstbroodjes of kerstrolletjes

De collega's van mijn echtgenoot zeuren al weken aan zijn hoofd of er dit jaar weer een "Kerststol event" komt. Ik heb namelijk al eens eerder een aantal stollen voor ze gebakken en die zijn blijkbaar goed in de smaak gevallen. Nou vooruit dan maar!

Vandaag was dus bakdag en morgen proefdag. Dames en heren collega's, de lijnen zijn vanaf donderdagochtend 10 december, 09.00 uur open voor reacties, complimenten en/of - uiteraard opbouwende - kritiek.

Mijn echtgenoot mag morgen een grote tas meesjouwen met daarin:

• 1 x kerststol n.a.v. onderstaand recept
• 1 x kerststol van mrs. Kostyra met spijs
• 1 x kerststol van mrs. Kostyra zonder spijs
• 1 x kerstbrood met marsepein
• en natuurlijk niet te vergeten roomboter en poedersuiker

Onderstaand recept is een bewerking van de Stollen buns uit het decembernummer van GoodFood. Het originele recept heb ik iets bewerkt. Vorige week heb ik de kerstrolletjes (buns) gevuld met marsepein gebakken conform het originele recept. De smaak was uitstekend, maar de vorm en de vulling van marsepein vond ik wat minder.

Vervolgens heb ik in plaats van rolletjes broodjes gemaakt, gevuld met een balletje amandelspijs. Heel geslaagd!

Vandaag heb ik het recept verwerkt tot kerststol en wederom ben ik heel tevreden. Niet zozeer over de vorm (tijdens het bakken is het brood wat uit zijn voegen gebarsten), maar wel over de smaak.

Kerststol, kerstbroodjes of kerstrolletjes

Deeg:

• 500 gram tarwebloem
• 45 gram lichtbruine basterdsuiker
• 10 gram droge gist
• 1 theelepel kaneel
• ½ theelepel gemberpoeder
• ¼ theelepel piment
• ¼ theelepel nootmuskaat
• 85 gram zachte ongezouten roomboter, klontjes
• 215 gram (volle) melk
• 25 gram black treacle, melassestroop of keukenstroop
• 30 ml cognac, vieux of rum
• 1 ei, los geklopt
• 30 ml zonnebloemolie
• 9 gram zout

Vulling:

• 90 gram blauwe rozijnen
• 90 gram gele rozijnen
• 25 gram oranjesnippers
• 50 gram bigareaux, in stukjes
• geraspte schil van 1 sinaasappel
• geraspte schil van 1 citroen

Voor de kerststol en kerstbroodjes:

• 300 gram amandelspijs
• ± 1 eetlepel citroensap
• 1 - 2 eetlepels ei, losgeklopt

Voor de kerstrolletjes:

• 400 gram marsepein

Garnering:

• 1 ei + 1 eetlepel melk
• geschaafde amandelen
• 50 gram poedersuiker + extra om de stol mee te bestrooien

Deeg:
Doe tarwebloem, lichtbruine basterdsuiker, droge gist en de kruiden in de kom van een standmixer of in een grote schaal als je het deeg met de hand wilt kneden. Roer met een pollepel door elkaar. Voeg de klontjes boter toe en wrijf er met je vingers doorheen.

Doe de melk, black treacle en de drank in een pannetje en verwarm tot de black treacle smelt. Laat afkoelen tot lauwwarm. Roer goed door elkaar en voeg samen met het los geklopte ei en de olie toe aan het bloemmengsel. Roer met een pollepel of de platte klopper van een standmixer door elkaar tot al het vocht is opgenomen. Dek af en laat 10 minuten staan.

Voeg het zout toe en kneed met de deeghaak of met de hand in ± 10 minuten tot een soepel deeg. Het deeg is makkelijk te verwerken.

1e rijs:
Vorm een bal van het deeg en leg de deegbal in een licht met zonnebloemolie ingevette kom, 1 x draaien zodat alle kanten met een beetje olie bedekt zijn. Dek de kom af en laat het deeg in ongeveer 1 uur tot dubbel volume rijzen.

Vulling:
Meng intussen voor de vulling de rozijnen, oranjesnippers, bigarreaux en de geraspte schil van de sinaasappel en citroen in een schaaltje door elkaar. Meng voor de stol en de broodjes de amandelspijs met citroensap en ei. De marsepein voor de rolletjes wordt pas tot een rol gevormd bij het maken van de rolletjes.

Stort het deeg op een licht met zonnebloemolie ingevette werkplek en druk uit tot een lap ter grootte van een A4.

Verdeel 1/3 van de vulling over de deeglap, laat de randen vrij. Vouw de linkerkant van het deeg tot net over het midden, doe dat ook met de rechterkant. De deegranden overlappen elkaar nu iets. Druk de naden met de deegroller (of met je vingers) dicht.

Draai het deeg en herhaal het uitrollen, vulling erover, vouwen en naden dichtdrukken nog twee keer. Kijk voor foto's van deze handeling bij het recept voor de Kerststol met marsepein.

Laat het deeg afgedekt ± 15 minuten rusten voor je verder gaat.

Stol:

Druk of rol het deeg uit tot een ovaal van ± 1 cm dik. Maak een rol van de amandelspijs  en leg de rol iets boven het midden op de deegplak. Vouw het deeg dubbel en druk de naad goed dicht.

Leg de stol op een bakplaat bekleed met een bakmatje of bakpapier. Bestrijk het deeg met het los geklopte ei-/melkmengsel en bestrooi met geschaafde amandelen. Druk de amandelen iets aan.

Broodjes:
Verdeel het deeg met een deegsteker in 12 - 14 gelijke stukjes. Maak balletjes van de amandelspijs. Druk ieder stukje deeg uit tot een plat lapje. Leg een balletje amandelspijs in het midden en vouw het deeg er omheen. Knijp de naad goed dicht.

Verdeel de deegballetjes met de naad naar beneden over 1 of 2 bakplaten (bekleed met een bakmatje of bakpapier). Bestrijk met het los geklopte ei-/melkmengsel en bestrooi met geschaafde amandelen. Druk de amandelen iets aan.

Kerstrolletjes:
Rol het deeg uit tot een lap van ± 50 x 15 cm. Maak van de marsepein een rol, even lang als de deeglap. Leg de marsepein in het midden van de deeglap, maak de randen nat met wat water en rol het deeg op. Snijd het deeg in 12 - 14 dikke rollen.

Verdeel de rolletjes met de snijkant naar beneden over 1 of 2 bakplaten (bekleed met een bakmatje of bakpapier) en druk ze met je hand wat platter. Bestrijk met het los geklopte ei-/melkmengsel en bestrooi met geschaafde amandelen. Druk de amandelen iets aan.

2e rijs:
Dek de stol, broodjes of rolletjes af met ingevet plastic folie en laat op kamertemperatuur in ± 45 minuten rijzen tot ongeveer 1½ zo groot.

NB: zet als je meer dan 1 bakplaat met broodjes of rolletjes hebt zet dan de andere bakplaat goed afgedekt (schuif bijvoorbeeld de bakplaat in een grote vuilniszak) op een koele plaats of in de koelkast. Laat zodra de 1e bakplaat de oven in gaat op kamertemperatuur verder rijzen.

Verwarm tijdens het rijzen de oven voor op 180 - 190 °C.

Bakken:
Stol: bak de stol in ± 40 minuten gaar en bruin. Dek zo nodig na 20 minuten af met aluminiumfolie. Leg de stol na het bakken op een rooster en bestrijk met suikersiroop (zie hieronder bij afwerking).

Broodjes en rolletjes: bak de broodjes/rolletjes in 15 - 20 minuten gaar en bruin. Leg de broodjes/rolletjes na het bakken op een rooster. Pas op: bij de rolletjes kan de marsepein wat aan de bakplaat kleven en is erg heet. Laat ± 5 minuten afkoelen op de bakplaat en leg ze dan op het rooster. Bestrijk met suikersiroop (zie hieronder bij afwerking).

Afwerking:
Doe 50 gram poedersuiker in een schaaltje en meng met ± 2 eetlepels heet water. Bestrijk de nog warme stol, broodjes of rolletjes met de suikersiroop. Laat verder op het rooster afkoelen. Bestrooi voor het serveren met poedersuiker.

Eet smakelijk!