Tarwe-semolinabrood

Als je dit heerlijke brood wil gaan maken moet je even vooruitdenken. Dit brood wordt namelijk met een een voordeeg gemaakt, in dit geval een biga. Een biga is een stijf voordeeg bestaande uit bloem, water en  gist en moet een aantal uren van tevoren worden gemaakt. Als je dit de avond van tevoren doet kan je de volgende ochtend aan de slag met het maken van het deeg. In een biga wordt een klein beetje gist gebruikt. Dat kleine beetje gist zorgt ervoor dat de biga langzaam rijst en veel smaak kan ontwikkelen. Hoe lang een biga moet rijzen hangt af van de gebruikte hoeveelheid gist, de temperatuur van de ingrediënten en de omgevingstemperatuur. 

De totale hydratatie (vochtgehalte) van dit deeg is 65%. Het deeg is soepel en maar een klein beetje plakkerig. Makkelijk deeg om mee te werken!

Ik heb voor dit brood tarwebloem Nuvola van Caputo gebruikt (online te koop bij het Italieplein) en Semola Rimacinata van il Molino Chiavazza. Deze semolina bestel ik mee bij de wekelijkse boodschappen bij Picnic. Je kunt uiteraard ook een andere tarwebloem en semolina gebruiken. Als je andere bloem en/of semolina gebruikt dan kan het deeg iets plakkeriger of droger aanvoelen.

Ik bak graag kleinere broden en ik bak er dan twee gelijk: één brood eten we tijdens ontbijt en lunch en de andere vries ik in. Met dit recept bak je twee broden van ± 500 gram deeg. Eén groot brood kan uiteraard ook, de baktijd moet dan wel verlengd worden naar ± 50 minuten.

Lichtbruin vloerbrood met zaadjes

Dit brood bak ik regelmatig voor onszelf, we zijn gek op zaadjes in brood. Ik heb er bij dit brood niet voor gekozen om de zaadjes eerst te weken. Nou ja, eigenlijk zit het anders. Ik vergeet dat steeds. Ik heb dit opgelost door meer water in het deeg te gebruiken en een autolyse toe te passen. De zaadjes kunnen dan water uit het deeg opnemen. Sowieso hou ik van meer vocht in het deeg. Meer vocht betekent een luchtiger brood en het blijft ook langer vers. Water is de beste natuurlijke broodverbeteraar. Het deeg voor dit brood voelt dus plakkeriger aan. Op zich is dat niet erg, er is niets mis met plakkerig deeg maar voor de nog niet zo ervaren thuisbakker kan te plakkerig deeg echter wat te hoog gegrepen zijn. Begin dan met 230 gram water in plaats van 250 gram en voeg dan niet de extra 20 gram water toe tijdens het kneden. Het deeg blijft dan meer handelbaar en plakt nog maar een beetje. 

Tip: vet je handen in met een klein beetje olie of gebruik een klein beetje bloem en ga niet te veel freubelen met het deeg. Raak het kort en met snelle bewegingen aan en gebruik een deegsteker om het deeg op te tillen en te verplaatsen. Ter verduidelijking kan je dit filmpje kijken: hierin laat ik zien wat het verschil in opbollen is van steviger en natter deeg. 

Tip voor beginnende thuisbakkers: in het recept hieronder noem ik rijstijden. Die zijn een indicatie. Ik kan niet voorspellen/precies aangeven hoe lang het deeg bij jullie moet rijzen. Rijstijden zijn afhankelijk van de gebruikte hoeveelheid gist, de deegtemperatuur en de omgevingstemperatuur waarop het deeg rijst. Deeg rijst sneller in een warmere omgeving. Controleer het deeg regelmatig. Belangrijk: het deeg is altijd leidend en nooit precies de tijden die in recepten staan. Als je deeg te lang laat rijzen dan zal het inzakken als je het uit een rijsmandje lost of als je het in de oven zet. 

Lichtbruine pistolets

Het ‘secret ingrediënt’ in dit recept is roggezuurdesempoeder. Het geeft extra smaak aan de broodjes. Het poeder zelf heeft geen rijskracht en er moet dus altijd ook nog gist aan het deeg toegevoegd worden.

Voordat het deeg wordt gekneed, wordt er eerst een autolyse toegepast. Je mengt het meel, het roggezuurdesempoeder en water. Dit mengsel laat je ± 30 minuten staan. In die tijd kan het water goed door het meel worden opgenomen en beginnen de glutenstrengen zich al te vormen. De kneedtijd kan daardoor iets verkort worden. Pas na de autolyse worden gist en zout toegevoegd en wordt het deeg gekneed. 

Even tussendoor een fabeltje uit de wereld helpen: gist en zout zijn geen vriendjes maar mogen ècht tegelijk worden toegevoegd. Het heeft geen nadelige invloed op het deeg en het rijsproces. Lees er hier meer over.

Deze broodjes laten zich perfect invriezen. Handig om in voorraad te hebben! Laat ze ontdooien en leg ze dan ± 6 minuten in een op 200 °C voorverwarmde oven. De korst wordt dan weer knapperig.

Wil je liever witte broodjes bakken? Gebruik dan Franse bloem T65 in plaats van de T80.

Lichtbruine pistolets (10 stuks)

• 500 gram Frans tarwemeel T80 of gebuild meel of lemairemeel 
• 25 gram roggezuurdesempoeder 
• 5 gram instant gist 
• 9 gram zout 
• 325 + 25 gram (optioneel) water, 20 – 25 °C 

Autolyse: Meng tarwemeel, roggezuurdeegpoeder en 325 gram water in ± 3 minuten tot een ruw deeg. Dek de kom af (douchemuts of bubbeltjesfolie) en laat het mengsel ± 30 minuten rusten. 

Deeg in een standmixer/spiraalkneder/broodbakmachine kneden: Voeg na de rusttijd gist en zout toe en kneed het mengsel in 6 – 10 minuten tot een licht kleverig deeg. Voeg als je het aandurft (het deeg wordt plakkeriger) de extra 25 gram water in gedeelten tegen het einde van de kneedtijd toe. Het deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken. 

1e rijs: Vet je handen in met een beetje zonnebloemolie en vorm een bal van het deeg. Leg de deegbal in een licht met zonnebloemolie ingevette kom, 1 x draaien zodat alle kanten met een beetje olie bedekt zijn. Dek de kom af met bubbeltjesfolie of een douchemuts en laat het deeg op kamertemperatuur in volume verdubbelen, ± 60 minuten. Het deeg is goed als je er met een vinger in prikt en het gat blijft zichtbaar. 

Vormen: Stort het deeg op een licht met (rogge)bloem bestrooide werkplek en verdeel het in 10 gelijke stukjes. Vet je handen licht in met zonnebloemolie en bol de stukjes deeg op. Dek de bolletjes af met bubbeltjesfolie en laat ze 15 minuten rusten. 

Vorm er daarna pistolets van (werk met 1 bolletje tegelijk):

1. Bestrooi de werkplek licht met (rogge)bloem, draai de bolletjes om zodat de onderkant boven komt te liggen. 
2. Duw de bolletjes voorzichtig wat platter tot een ovaal (niet te plat en te groot). 
3. Vouw de onder- en de bovenkant naar het midden, duw de naden zachtjes aan. 
4. Vouw dan de onder- en de bovenkant naar elkaar toe en knijp de naad dicht. 
5. Rol het deeg eventueel nog iets langer, laat de uiteinden puntig toelopen. 

Leg de pistolets enkele centimeters uit elkaar op een met bakpapier beklede bakplaat en bestrooi ze met een beetje (rogge)bloem. Dek af met bubbeltjesfolie. 

2e rijs: Laat de pistolets op kamertemperatuur tot bijna dubbel volume rijzen, 30 – 45 minuten. Het deeg is goed als je er met een vinger op duwt, de indruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert. 

Oven voorverwarmen: Verwarm tijdens de 2e rijs de oven voor op 220 °C, verwarm een braadslede of een laag bakblikje mee. 

Bakken: Snijd de pistolets met een lame of scherp mesje in. Schuif de bakplaat in de oven en giet ± 1 dl water in de braadslede. Sluit direct de ovendeur. Bak de pistolets in ± 20 minuten goudbruin en gaar. Haal na 10 minuten de braadslede uit de oven (pas op: er kan nog heet water in zitten). Laat de pistolets op een rooster afkoelen. 

Tip: Ben je in het bezit van een pizza-/broodbaksteen? Bak de broodjes dan daarop. De korst wordt dan beter en knapperiger. Vergeet dan niet de oven met daarin de steen 45 - 60 minuten op 230 °C voor te verwarmen. De steen moet echt door en door heet zijn. Verwarm de braadslede of laag bakje de laatste 15 minuten mee. Laat de pistolets rijzen op een met bakpapier beklede pizzaschep of snijplank. Schuif de pistolets met bakpapier en al op de hete steen en giet ± 1dl water in de braadslede. De werkwijze en baktijd is hetzelfde als hierboven beschreven. 

Wit brood met een knapperige korst

En toen zaten we opeens in een crisis. Een gemeen virus grijpt over de hele wereld om zich heen. Ik vind het best eng.

Van drukdrukdruk heb ik het nu opeens rustiger. Door het coronavirus heb ik helaas een aantal workshops moeten verplaatsen naar andere (nog nader te bepalen) data. Alle deelnemers krijgen bericht van me (dus als je nog niets hebt gehoord: je krijgt nog een e-mail).

Mijn vriezer zit nog behoorlijk vol, we hebben nog voldoende brood voor een paar weken. Mijn handen jeuken wel om aan de slag te gaan hoor. Ik was dus blij toen ik afgelopen week de vraag kreeg of ik brood voor iemand kon bakken. Het moest simpel wit brood met een knapperige korst worden.

Dat ik nu meer tijd heb betekent ook dat een leuk nieuw project dat eigenlijk voor iets later in het jaar gepland stond in een stroomversnelling komt. Ach, hoef ik me in ieder geval niet te vervelen!

Maar goed, terug naar het recept voor het witte brood met een knapperige korst. Met dit deeg kun je alle kanten uit. Je kunt er vloerbrood, busbrood, stokbrood en pistolets van maken.

1 vloerbrood van ± 870 gram
1 busbrood van ± 870 gram
2 vloerbroden van ± 430 gram
3 stokbroden van ± 290 gram
9 pistolets van ± 95 gram deeg

Het vochtgehalte van dit deeg is 70% en dat is hoger dan gemiddeld. Het deeg voelt daarom plakkeriger aan. Op zich is dat niet erg, er is niets mis met plakkerig deeg. Water is de beste natuurlijke broodverbeteraar. Meer vocht in deeg betekent een luchtiger brood en het blijft ook langer vers. Voor nog niet zo ervaren thuisbakkers kan die 70% water echter wat te hoog gegrepen zijn. Voeg dan niet de extra 25 gram water toe tijdens het kneden. Het deeg blijft dan meer handelbaar en plakt nog maar een beetje.

Tip: vet je handen in met een klein beetje olie of gebruik een klein beetje bloem en ga niet te veel freubelen met het deeg. Raak het kort en met snelle bewegingen aan en gebruik een deegsteker om het deeg op te tillen en te verplaatsen.

In de werkwijze hieronder ga ik uit van een rond vloerbrood (boule), dat je laat rijzen in een rijsmandje. In plaats van een rijsmandje kan je ook een broodmandje met daarin een stuk stof gebruiken. Onderaan het recept staat de werkwijze voor een langwerpig brood (batard), stokbrood, busbrood en pistolets. Ik verwijs in de tekst naar verschillende filmpjes op mijn YouTube kanaal om het proces beter uit te leggen.

Het recept begint met een autolyse: je mengt bloem en water kort tot een ruw deeg. Dit mengsel laat je vervolgens ongeveer 30 minuten afgedekt staan. Het water kan dan goed door de bloem worden opgenomen en het glutennetwerk begint zich vanzelf al te vormen. Daarna voeg je pas gist, zout en olie toe.

Tip voor beginnende thuisbakkers: in het recept hieronder noem ik rijstijden. Die zijn niet absoluut. Ik kan niet voorspellen/precies aangeven hoe lang het deeg bij jullie moet rijzen. Rijstijden zijn afhankelijk van de gebruikte hoeveelheid gist, de deegtemperatuur na het kneden en de omgevingstemperatuur waarin het deeg rijst. Deeg rijst sneller in een warmere omgeving. Controleer het deeg regelmatig. Belangrijk: het deeg is altijd leidend en nooit de tijden die in recepten staan. Als je deeg te lang laat rijzen dan zal het inzakken als je het uit een rijsmandje lost of als je het in de oven zet.

Nog een tip: bak het brood lang genoeg, zeker ook als je de totale hoeveelheid water gebruikt. Als het brood te kort wordt gebakken zal de korst in no time weer zacht worden. De korst wordt sowieso altijd weer iets zachter als het brood is afgekoeld. Bewaar het brood in een papieren of katoenen zak, niet in plastic. Je kunt het brood als je het al van tevoren hebt gebakken vlak voor het serveren nog 6 minuten in een op 200 °C voorverwarmde oven zetten om de korst weer knapperig te laten worden.

Wit brood met een knapperige korst (vloerbrood, busbrood, stokbrood, pistolets)

Deeg:

• 500 gram Franse bloem T65 (andere bloem kan ook)
• 325 + 25 gram water
• 4 gram instant gist
• 9 gram zout
• 9 gram olijfolie
• 5 gram blank moutmeel (optioneel)

Verder:

• rijsmandje(s) of broodbakblik (23 - 25 cm)
• pizzaschep of snijplank
• pizza-/broodbaksteen of bakplaat
• braadslede, laag bakblik of DeSh~Stoombakje

Autolyse: Meng tarwebloem en 325 gram water in ± 1 minuut tot een ruw deeg. Dek de kom af en laat het mengsel ± 30 minuten op kamertemperatuur rusten.

Deeg kneden in een spiraalkneder/planetaire mixer/broodbakmachine: Voeg gist, zout en olijfolie (en eventueel blank moutpoeder) toe en laat de machine ± 6 minuten kneden tot een soepel deeg ontstaat. Voeg dan de resterende 25 gram water in gedeelten toe. Let op: doe dit niet als je nog geen of weinig ervaring hebt met plakkeriger deeg. Het deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken. Zie dit filmpje.

1e rijs en vouwen: Vorm een bal van het deeg en leg de deegbal in een licht met olijfolie ingevette kom, 1 x draaien zodat alle kanten met een beetje olie bedekt zijn. Dek de kom af met een douchemuts of bubbeltjesfolie en laat het deeg op kamertemperatuur rijzen. Vouw het deeg na 30 minuten (in dit filmpje kun je zien hoe) en laat het dan verder rijzen tot het ongeveer in volume verdubbeld is. Totale rijstijd: 60 – 75 minuten.

Vormen: Stort het deeg op een licht met bloem bestrooide werkplek. Druk voorzichtig de lucht er een beetje uit en bol het dan losjes op. In dit filmpje kan je zien hoe je dat doet. Laat het deeg afgedekt 20 - 30 minuten rusten. In het filmpje laat ik zien wat het verschil is tussen de verwerking van deeg met 60% en 70% water. Het is een ander deeg dan dit recept!

Bol het deeg nogmaals op, nu iets steviger. Het deeg is goed gevormd/op spanning gebracht als je er met een vinger op duwt en de indruk meteen terugveert. Als je er nog makkelijk een deukje in kunt duwen dan is het het deeg nog niet goed op spanning. Bestrooi het deeg met (rogge)bloem en leg het deeg met de naad naar boven in een eveneens met (rogge)bloem bestrooid rijsmandje.

2e rijs: Dek het deeg af met een douchemuts of bubbeltjesfolie en laat het op kamertemperatuur rijzen tot het bijna in volume verdubbeld is, ± 60 minuten. Het deeg is goed als je er met een vinger op duwt, de indruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert.

Oven voorverwarmen: Verwarm de oven met daarin een pizza-/broodbaksteen 1 uur voordat het brood erin gaat voor op 230 °C (boven-/onderwarmte) of 210 °C (hete lucht). Verwarm een braadslede, laag bakblik of DeSh~Stoombakje mee.



Tips:

1. Als je geen pizza-/broodbaksteen hebt dan kun je het brood ook op een met bakpapier beklede bakplaat afbakken. Je hoeft de oven dan niet een uur voor te verwarmen, voor de meeste ovens is 15 minuten genoeg.
2. Je kunt dit brood ook in een gietijzeren pan in de oven bakken. Je creëert dan een oventje in een oven. Werkt uitstekend! Spiek voor de werkwijze bij dit recept. 

Bakken: Leg een velletje bakpapier op de pizzaschep of snijplank. Los het deeg voorzichtig uit het rijsmandje op de pizzaschep/snijplank. Snijd het deeg met een scherp (gekarteld) mes of lame enkele keren in (zie dit filmpje). Schuif het deeg met papier en al op de hete steen. Giet in de mee verwarmde braadslede/bakblikje ± 1 dl water (pas op voor je handen!). Sluit direct de ovendeur.





Bak het brood 20 minuten, trek het bakpapier eronder vandaan en haal de braadslede uit de oven (pas op: er kan nog heet water in zitten). Verlaag eventueel de temperatuur (als de korst al erg gekleurd is) naar 200/180 °C en bak de broden in nog ± 20 minuten gaar en goudbruin. Twee kleinere broden hebben een totale baktijd van ± 30 minuten. Leg de broden direct na het bakken op een rooster en laat ze afkoelen.

Batard/Stokbrood/Busbrood/Pistolets vormen

Op mijn YouTube kanaal Uit de keuken van Levine kan je filmpjes vinden voor het vormen van een batard en stokbrood. Een batard bak je op dezelfde wijze af als een rond brood/boule. De baktijd voor stokbrood is 20 - 25 minuten, de 1e 10 minuten met stoom.

Een busbrood kan je vormen zoals je ook een batard vormt of klik hier voor een fotoserie (andere manier). De baktijd voor het busbrood is ± 40 minuten.

Pistolets:

1. Verdeel het deeg met een deegsteker in 9 gelijke stukjes en bol de stukjes deeg op. Laat de bolletjes afgedekt ± 15 minuten rusten.
2. Draai de bolletjes om zodat de onderkant boven komt te liggen.
3. Duw de bolletjes plat en vouw de onder- en bovenkant van het lapje naar het midden, druk de naden zachtjes aan.
4. Vouw vervolgens de onder- en bovenkant naar elkaar toe en knijp de naad dicht. Laat de uiteinden puntig toelopen.
5. Bak ze af op een broodbaksteen of op een bakplaat. Baktijd ± 20 minuten, de 1e 10 minuten met stoom.

In mijn boeken Brood uit eigen oven en Brood 2 uit eigen oven (dit boek had eerst de naam Meer brood uit eigen oven) kun je ook stap-voor-stap foto’s vinden. Je kunt deze boeken heel eenvoudig online bestellen bij bijvoorbeeld Bol.com. Klik daarvoor in de rechterkolom op de foto's van de boeken.

De formule van het deeg:

100% Franse bloem T65
65 + 5% water
0,8 % instant gist
1,8% zout
1,8% olijfolie
1% blank moutmeel (optioneel)

Desembrood met kurkuma en nigella

Een tijdje geleden kocht ik een nieuwe oven voor in mijn keuken thuis, eentje met allerlei 'toeters en bellen': de Bosch Serie 8 bakoven pyrolyse HBG8755S1. De eerste keer dat ik er vloerbroden in bakte kon ik wel huilen. Ze kwamen er heel anders uit dan uit mijn oude recht toe recht aan oven.

Busbrood en kleine zachte broodjes gingen meteen uitstekend, zowel op de boven-/onderwarmte stand als op de hete luchtstand maar vloerbrood met een knapperige korst was een heel ander verhaal. Inmiddels zijn we een paar weken verder en kan ik weer lachen als ik er vloerbrood in bak, hoewel de korst toch iets minder knapperig wordt dan in mijn oude oven. Ik experimenteer gewoon verder 😀. Update: vloerbroden bak ik tegenwoordig altijd in een pan af, de korst wordt nu weer mooie knapperig en de broden krijgen een mooie ovenrijs.

Vanmiddag deelde ik al een foto van dit brood op mijn Facebookpagina Uit de keuken van Levine en een oud workshopdeelnemer vroeg zich af of ik tegenwoordig ook thuis bak, terwijl ik mijn eigen 'school' heb. Ja hoor, ik bak ook nog regelmatig thuis brood. Dan bak ik maar 1 brood of 2 kleinere of bak ik testrecepten voor mijn 3e boek. Dat kan dan mooi tussen allerlei andere bezigheden in huis door. Ik ken mezelf, als ik naar de workshopruimte ga dan weet ik al van tevoren dat ik me daar de hele dag kan vermaken en dan komt er van klusjes thuis weer niets terecht ....

Ik bak dit brood regelmatig en de ene keer gebruik ik alleen Franse bloem T65 en de andere keer vervang ik de helft van de T65 door semolina. Soms laat ik de nigellazaadjes weg in of ik vervang ze door zwart sesamzaad of zonnebloem- of pompoenpitten. Het kan allemaal!

Vandaag heb ik vanwege de tijd een klein beetje instant gist aan het deeg toegevoegd. Het deeg rijst dan iets sneller. Onder het recept staat een foto van het brood met alleen desem als rijsmiddel en zonder zaadjes.

Desembrood met kurkuma en nigella
1 groot brood of 2 kleinere

Levain:

• 20 gram desem, 100% hydratatie
• 90 gram Franse bloem T65
• 90 gram water

Deeg:

• de levain
• 200 gram Franse bloem T65
• 200 gram semolina
• 200 + 35 gram water, 20 – 25 °C
• 2 gram kurkuma
• 8 gram zout
• 10 gram olijfolie
• 20 gram nigellazaad
• 2 gram instant gist (optioneel)

Verder:

• olijfolie om handen en kom mee in te vetten
• (rogge)bloem om het deeg en rijsmandjes mee te bestuiven
• 2 rijsmandjes
• pizzaschep of snijplank bekleed met bakpapier
• pizza-/broodbaksteen of ovenbestendige pan + deksel
• braadslede, laag bakblik of DeSh~Stoom

Levain: Meng desem, T65 en water in een kom. Dek de kom af en laat het mengsel 8 – 12 uur op kamertemperatuur staan.

Autolyse: Meng levain, T65, semolina en 200 gram water in de kom van een standmixer/spiraalkneder in ± 2 minuten tot een ruw deeg. Dek de kom af en laat het mengsel 30 minuten staan.



Kneden: Voeg kurkuma, zout, olijfolie en gist (optioneel) toe en kneed in 6 - 10 minuten tot een soepel deeg. Voeg tegen het einde van kneedtijd de resterende 35 gram water langzaam toe. Let op: Het is een licht plakkerig deeg, geen extra bloem of meel toevoegen.

1e rijs en vouwen: Vorm een bal van het deeg en leg de deegbal in een licht met olijfolie ingevette kom. Vouw het deeg na 30 en 60 (stretch & fold): rek de bovenkant van het deeg uit en vouw het over zichzelf terug, doe dit ook met de onderkant en met de zijkanten. Draai het deeg om en dek de kom af. Laat het deeg na de laatste keer vouwen verder rijzen totdat het ongeveer in volume verdubbeld is.

Vormen: Stort het deeg op een licht met (rogge)bloem bestrooide werkplek. Verdeel het met een deegsteker in twee gelijke stukken (vervalt als je 1 groot brood wilt bakken). Bol de stukken deeg (eventueel met behulp van een deegsteker) losjes op en laat de deegbollen afgedekt 20 – 30 minuten rusten. Bol het deeg nog een keer op om er ronde broden van te maken (boules) of vorm er langwerpige broden (batards) van. Klik hier voor een filmpje over het vormen van een batard. Bestrooi de deegstukken met rijstebloem of roggebloem en leg ze met de naad naar boven in eveneens met rijstebloem/roggebloem bestrooide rijsmandjes.

2e rijs, twee mogelijkheden: 

1. Op kamertemperatuur: Dek de rijsmandjes af (bv met een douchemuts) en laat het deeg rijzen totdat het bijna in volume is verdubbeld. Deeg met de toevoeging van gist zal in ± 60 minuten goed gerezen zijn. Deeg zonder gist zal er langer overdoen voordat het goed gerezen is, 2 – 4 uur. Het deeg is goed als je er met een vinger op duwt, de afdruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert.

2. In de koelkast: Dek de rijsmandjes af (met bv een douchemuts) en schuif het in een grote plastic zak (bv een grote diepvries ziplock zak). Zet het deeg vervolgens in de koelkast. Zorg ervoor dat de temperatuur van de koelkast niet hoger dan 4 °C is. Laat het deeg 8 – 24 uur in de koelkast staan. Het zal niet of nauwelijks rijzen. Dat is prima. Het deeg kan direct uit de koelkast gebakken worden. Let op: Gebruik deze methode niet voor deeg waar gist aan is toegevoegd! 

Oven voorverwarmen, twee mogelijkheden: 

1. Bakken op een pizza-/broodbaksteen: Verwarm de oven met daarin een pizza-/broodbaksteen 1 uur voordat het deeg erin gaat voor op 230/240 °C (boven-/onderwarmte). Verwarm braadslede, laag bakblik of DeSh~Stoombakje mee.



2. Bakken in een pan: Verwarm de oven ± 45 minuten voordat het deeg de oven in gaat voor op 230/240 °C. Verwarm een ovenbestendige pan + deksel mee.

Tip: Als je geen pizza-/broodbaksteen hebt dan kun je het brood ook op een met bakpapier beklede bakplaat afbakken.

Bakken:

Op een pizza-/broodbaksteen: Los het deeg voorzichtig uit de rijsmandjes op de pizzaschep of snijplank. Snijd het deeg met een scherp (gekarteld) mes of lame enkele keren in. Schuif het deeg met papier en al op de hete steen. Giet in de mee verwarmde braadslede ± 1 dl water (pas op voor je handen!). Sluit direct de ovendeur.



 
Bak de broden 20 minuten, trek het bakpapier eronder vandaan en haal de braadslede uit de oven (pas op: er kan nog heet water in zitten). Verlaag eventueel de temperatuur (als de korst al erg gekleurd is) naar 200 °C en bak de broden in nog ± 15 minuten (kleiner broden) of ± 20 minuten (groot brood) gaar en goudbruin. Leg de broden direct na het bakken op een rooster en laat ze afkoelen.

In een pan: Haal het deeg uit de koelkast en los het deeg voorzichtig uit het rijsmandje op een siliconen sling of een stuk bakpapier. Snijd het deeg met een lame/scheermesje in. Haal de hete pan uit de oven en leg het deeg er met behulp van de sling of het bakpapier in. Leg de deksel op de pan en schuif de pan weer in de oven. Verlaag de temperatuur van de oven naar 220 °C.

Bak het brood in 35 minuten (kleine brood) of 40 minuten (groot brood) goudbruin en gaar. Verwijder na 25 minuten de deksel en laat het brood verder bruin worden. Haal het brood direct na het bakken uit de pan en laat het op een rooster afkoelen. 

Brood met alleen desem als rijsmiddel en zonder nigellazaadjes

Lichtbruine bolletjes met kamut

Heerlijke zachte bolletjes met tarwebloem en kamutmeel. Met alleen kamutmeel vind ik de broodjes wat compacter worden. Daarom heb ik het kamutmeel gemengd met Amerikaanse patentbloem.

Dit recept is eerder ook op de website van De Zuidmolen verschenen. Alle ingrediënten voor deze broodjes zijn daar ook te koop.

Lichtbruine bolletjes met kamut (12 stuks)

Deeg:

• 250 gram Amerikaanse patentbloem
• 250 gram kamutmeel/ khorasanmeel volkoren
• 7 gram instant gist
• 9 gram zout
• 15 gram honing
• 45 gram zachte ongezouten roomboter
• 350 gram volle melk, 20 – 25 °C

Verder:

• zonnebloemolie om handen en kom in te vetten
• wit maanzaad (of andere zaadjes) - optioneel
• zachte ongezouten roomboter

Deeg in een standmixer/spiraalkneder kneden: Doe alle ingrediënten voor het deeg in de kom en kneed met de kneedhaak in ± 15 minuten tot een soepel deeg. Het deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken.

Deeg in een broodbakmachine kneden: Doe alle ingrediënten voor het deeg in de bak en kneed in ± 15 minuten tot een soepel deeg. Het deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken. Volg verder het recept hieronder vanaf de 1e rijs. Je kan ook het deegprogramma gebruiken (= kneden + 1e rijs). Volg dan het recept hieronder vanaf het vormen.

Deeg met de hand kneden: Doe alle ingrediënten voor het deeg in een kom en meng door elkaar. Stort het mengsel op de werkplek en kneed in ± 25 minuten tot een soepel deeg. Het deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken.

1e rijs: Vorm een bal van het deeg en leg de deegbal in een licht met zonnebloemolie ingevette kom. 1 x draaien zodat alle kanten van het deeg met een beetje olie bedekt zijn. Dek de kom af met een douchemuts of plasticfolie en laat het deeg op kamertemperatuur in ± 60 minuten in volume verdubbelen.

Vormen: Stort het deeg op de werkplek, druk de lucht eruit en verdeel het met een deegsteker in 12 gelijke stukjes (± 75 gram). Bol de stukjes deeg stevig op en leg ze met enkele centimeters tussenruimte op een met bakpapier beklede bakplaat. Besproei ze eventueel met water en strooi er wit maanzaad (of andere zaadjes) over. Dek de deegbolletjes af met plasticfolie of bubbeltjesfolie.

2e rijs: Laat de bolletjes in ± 60 minuten tot bijna in volume verdubbelen. Het deeg is goed als je er met een vinger op drukt, de afdruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert.

Oven voorverwarmen: Verwarm de oven voor op 220 °C (boven-/onderwarmte) of 200 °C (hete lucht).

Bakken: Bak de bolletjes in 10 – 12 minuten gaar en goudbruin. Bestrijk ze direct na het bakken met zachte roomboter. Laat ze op een rooster afkoelen. Invriezen gaat prima.

Bruin desembrood met walnoten

Dit is op dit moment een van mijn favoriete broden. Ik bak het ook wel zonder de walnoten (zie de foto onderaan dit artikel) of ik doe er naast de walnoten ook nog in stukjes gesneden gedroogde vijgen door. Geen fan van noten (en vijgen)? Dit brood is ook lekker met bijvoorbeeld stukjes gedroogde tomaat, kleine blokjes kaas, olijven.

De hydratatie (vochtgehalte) van dit deeg is 72,7%. Het deeg voelt daardoor na het kneden plakkerig aan. Het voordeel van meer vocht in het deeg is dat het brood langer vers blijft en het krijgt een meer open kruim. Heb je nog niet zoveel ervaring met brood bakken dan kan je de extra 45 gram water achterwege laten. De hydratatie is dan 66,7%.

Als ik minder tijd heb dan maak ik er een hybridebrood van. Naast de desem voeg ik dan ook een klein beetje instant gist aan het deeg toe (1 - 2,5 gram). Door gist toe te voegen zal het deeg sneller rijzen. Voeg de gist tegelijk met het zout toe (ja dat kan, dat is geen enkel probleem!).

Desembrood bakken is echt niet zoveel moeilijker dan gistbrood bakken. Je moet alleen meer geduld hebben. Weet je niet waar te beginnen of heb je vragen over desem maken, ermee bakken en het onderhouden van de desem? In mijn Facebook groep De Zuurdesemclub kun je veel informatie vinden en om advies vragen.

Bruin desembrood met walnoten (2 stuks)

Levain:

• 20 gram desem (van tarwebloem, volkorenmeel of roggemeel), 100% hydratatie
• 90 gram volkorenmeel
• 90 gram water, ± 20 °C

Deeg:

• de levain
• 300 gram volkorenmeel
• 350 gram Franse bloem T65
• 400 + 45 gram water, ± 25 °C
• 12 gram zout
• 125 gram walnoten

Verder:

• olijfolie om handen en kom mee in te vetten
• (rogge)bloem om het deeg en rijsmandjes mee te bestuiven
• 2 rijsmandjes
• pizzaschep of snijplank bekleed met bakpapier
• pizza-/broodbaksteen of ovenbestendige pan + deksel
• braadslede, laag bakblik of DeSh~Stoom 

Levain: Meng desem, volkorenmeel en water in een kom. Dek de kom af en laat het mengsel 8 – 12 uur op kamertemperatuur staan.

Noten roosteren: Rooster de walnoten in een op 180 °C voorverwarmde oven in ± 8 minuten. Je kunt ze ook roosteren in een Airfryer. Laat ze afkoelen en breek ze in stukjes.

Autolyse: Meng levain, volkorenmeel, T65 en 400 gram water in de kom van een standmixer/spiraalkneder in ± 2 minuten tot een ruw deeg. Dek de kom af en laat het mengsel 30 minuten staan.



Kneden: Voeg het zout toe en kneed in ± 6 minuten tot een soepel deeg. Voeg tegen het einde van kneedtijd de resterende 45 gram water langzaam toe. Kneed er als laatste de walnoten door. Je hoeft nog geen perfect vliesje van het deeg te kunnen trekken. Let op: Het is een plakkerig deeg, geen extra bloem of meel toevoegen.

1e rijs en vouwen: Leg het deeg in een licht met olijfolie ingevette kom en vouw direct (stretch & fold): rek de bovenkant van het deeg uit en vouw het over zichzelf terug, doe dit ook met de onderkant en met de zijkanten. Draai het deeg om en dek de kom af. Vouw het deeg weer na 30, 60 en 90 minuten. Laat het deeg na de laatste keer vouwen verder rijzen totdat het ongeveer in volume verdubbeld is.

Let op: dit is een ander deeg

Vormen: Stort het deeg op een licht met (rogge)bloem bestrooide werkplek. Verdeel het met een deegsteker in twee gelijke stukken. Bol de stukken deeg (eventueel met behulp van een deegsteker) losjes op en laat de deegbollen afgedekt 30 minuten rusten. Bol het deeg nog een keer op om er ronde broden van te maken (boules) of vorm er langwerpige broden (batards) van. Bestrooi de deegstukken met rijstebloem of roggebloem en leg ze met de naad naar boven in eveneens met rijstebloem/roggebloem bestrooide rijsmandjes. 


Dit is het deeg van het desembrood met spekjes en bieslook uit Brood uit eigen oven, zie link naar het boek in de rechterkolom bovenaan.

2e rijs, twee mogelijkheden: 

1. Op kamertemperatuur: Dek het deeg af (met bv een douchemuts) en laat het op kamertemperatuur rijzen tot het bijna in volume verdubbeld is, 2 - 4 uur. Het deeg is goed als je er met een vinger op duwt, de indruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert.

2. In de koelkast: Dek het deeg af (met bv een douchemuts) en schuif het in een grote plastic zak (bv een grote diepvries ziplock zak). Zet het deeg vervolgens in de koelkast. Zorg ervoor dat de temperatuur van de koelkast niet hoger dan 4 °C is. Laat het deeg 8 – 24 uur in de koelkast staan. Het zal niet of nauwelijks rijzen. Dat is prima. Het deeg kan direct uit de koelkast gebakken worden.

Oven voorverwarmen, twee mogelijkheden: 

1. Bakken op een pizza-/broodbaksteen: Verwarm de oven met daarin een pizza-/broodbaksteen 1 uur voordat het deeg erin gaat voor op 230/240 °C (boven-/onderwarmte). Verwarm braadslede, laag bakblik of DeSh~Stoombakje mee.



2. Bakken in een pan: Verwarm de oven ± 45 minuten voordat het deeg de oven in gaat voor op 230/240 °C. Verwarm een ovenbestendige pan + deksel mee.

Tip: Als je geen pizza-/broodbaksteen of pan hebt dan kunnen de broden ook op een met bakpapier beklede bakplaat afgebakken worden.

Bakken: 

Op een pizza-/broodbaksteen: Los het deeg voorzichtig uit de rijsmandjes op de pizzaschep. Snijd het deeg met een scherp (gekarteld) mes of lame enkele keren in. Schuif het deeg met papier en al op de hete steen. Giet in de mee verwarmde braadslede ± 1 dl water (pas op voor je handen!). Sluit direct de ovendeur.




Bak de broden 20 minuten, trek het bakpapier eronder vandaan en haal de braadslede uit de oven (pas op: er kan nog heet water in zitten). Verlaag eventueel de temperatuur (als de korst al erg gekleurd is) naar 200 °C en bak de broden in nog ± 20 minuten gaar en goudbruin. Leg de broden direct na het bakken op een rooster en laat ze afkoelen.

In een pan: Haal het deeg uit de koelkast en los het voorzichtig uit het rijsmandje op een siliconen sling of een stuk bakpapier. Snijd het deeg met een scherp (gekarteld) mes of lame enkele keren in. Haal de hete pan uit de oven en leg het deeg er met behulp van de sling of het bakpapier in. Leg de deksel op de pan en schuif de pan weer in de oven. Verlaag de temperatuur van de oven naar 220 °C.

Bak het brood in ± 40 minuten goudbruin en gaar. Verwijder na 25 - 30 minuten de deksel en laat het brood verder bruin worden. Haal het brood direct na het bakken uit de pan en laat het op een rooster afkoelen. Herhaal met het andere deeg. 

Hetzelfde brood zonder de walnoten

Semolinabrood met desem

Heerlijk brood met een knapperige korst en zacht en luchtig kruim. Het deeg heeft een iets hoger vochtgehalte (69,9%) en kan daardoor wat plakkeriger aanvoelen. Wil je dat niet dan kan je de extra 40 gram water weglaten of er maar een gedeelte van toevoegen.

Je kunt dit brood zowel op een pizza-/broodbaksteen of in een pan bakken. Beide mogelijkheden zijn hieronder beschreven. Meer informatie over bakken in een pan kun je vinden bij het Bruin desembrood. 

Tips voor het vormen van deeg met een hoger vochtpercentage: Werk met snelle bewegingen, raak het deeg zo kort mogelijk aan en gebruik een deegsteker om het deeg te verplaatsen/op te tillen. Let erop dat je tijdens het vormen niet weer alle lucht uit het deeg drukt maar zorg er wel voor dat er spanning in het deeg komt. Dit kan je controleren door met een vinger op het deeg te duwen. Als de indruk meteen weer verdwijnt zit er genoeg spanning in het deeg. Als er een kuiltje achterblijft in het deeg dan zit er niet genoeg spanning in het deeg. In dit filmpje op mijn YouTube kanaal kan je het verschil in opbollen zien tussen deeg met 60% en met 70% hydratatie.

Desembrood heeft meer tijd nodig dan gistbrood. Wil je toch iets sneller klaar zijn dan kan je een klein beetje instant gist, bijvoorbeeld 2 gram, aan het deeg toevoegen. Voeg de gist pas na de autolyse toe, samen met het zout en de olijfolie. De rijstijden worden dan korter. Vouw het deeg tijdens de 1e rijs 3 x na 25 minuten en laat het na de laatste keer vouwen nog 30 - 60 minuten rijzen of totdat het deeg (bijna) in volume is verdubbeld. De 2e rijs zal met de toevoeging van instant gist 60 - 90 minuten duren.

Je hebt voor dit recept 200 gram actieve desem nodig. Ververs de desem 8-12 uur van tevoren, bijvoorbeeld door 20 gram desem te voeden met 90 gram bloem en 90 gram water.

Semolinabrood met desem (2 broden)

Deeg:

• 200 gram actieve desem op basis van tarwebloem, 100% hydratatie *
• 215 gram Franse bloem T65
• 300 gram semolina
• 290 + 40 gram water, 20 - 25 °C
• 10 gram zout
• 15 gram olijfolie

* Ververs de desem 8-12 uur van tevoren, bijvoorbeeld door 20 gram desem te voeden met 90 gram bloem en 90 gram water.

Verder:

• olijfolie om handen en kom mee in te vetten
• 2 rijsmandjes
• pizzaschep of snijplank bekleed met bakpapier
• pizza-/broodbaksteen of ovenbestendige pan + deksel
• braadslede, laag bakblik of DeSh~Stoom

Autolyse: Meng desem, T65, semolina en 290 gram water in de kom van een standmixer/spiraalkneder in ± 2 minuten tot een ruw deeg. Dek de kom af en laat het mengsel 30 minuten staan.

Deeg kneden in standmixer/spiraalkneder: Voeg het zout en de olijfolie toe en kneed in ± 5 minuten tot een soepel deeg. Voeg tegen het einde van kneedtijd de resterende 40 gram water langzaam toe. Je hoeft nog geen perfect vliesje van het deeg te kunnen trekken. Let op: Het is een plakkerig deeg, geen extra bloem toevoegen.

1e rijs en vouwen: Vet een kom licht in met olijfolie leg het deeg erin. Vouw de zijkanten van het deeg naar het midden tot een bal ontstaat en knijp bij elkaar. Draai het deeg dan om. Dek de kom af met plasticfolie of een douchemuts. Vouw het deeg 3 x na steeds 45 minuten (stretch & fold). Klik hier voor een filmpje op mijn YouTube kanaal met uitleg over het vouwen van deeg. Maak eventueel eerst je handen nat dan blijft het deeg er niet aan plakken. Draai het deeg na het vouwen steeds om zodat de naden aan de onderkant komen. Het deeg wordt tijdens het vouwen steviger. Laat het deeg na de laatste keer vouwen nog 90 - 120 minuten op kamertemperatuur rijzen. Het deeg hoeft niet helemaal in volume te verdubbelen.

Vormen:

1. Strooi een klein beetje semolina op de bovenkant van het deeg OF op de werkplek.
2. Los het deeg uit de kom, zorg ervoor dat de bovenkant van het deeg op de werkplek komt.
3. Verdeel het deeg met een deegsteker in twee gelijke stukken en bol beide stukken deeg losjes op (zie dit filmpje ).
4. Dek de deegballen af en laat ze ± 30 minuten rusten.
5. Bol het deeg nogmaals op voor ronde broden (boules) of vorm er langwerpige broden (batards) van. Hoe je een batard vormt is te zien in dit filmpje.
6. Bestrooi het deeg met semolina en leg het met de naad naar boven in eveneens met semolina bestrooide rijsmandjes.

2e rijs, twee mogelijkheden: 

1. Op kamertemperatuur: Dek het deeg af (met bv een douchemuts). Laat het deeg tot bijna in volume verdubbelen. Afhankelijk van deegtemperatuur, activiteit van de desem en omgevingstemperatuur zal dit tussen de 2 en 4 uur duren. Het deeg is goed als je er met een vinger op duwt, de afdruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert.

2. In de koelkast: Dek het deeg af (met bv een douchemuts) en schuif het in een grote plastic zak (bv een grote diepvries ziplock zak). Zet het deeg vervolgens in de koelkast. Zorg ervoor dat de temperatuur van de koelkast niet hoger dan 4 °C is. Laat het deeg 8 – 24 uur in de koelkast staan. Het zal niet of nauwelijks rijzen. Dat is prima. Het deeg kan direct uit de koelkast gebakken worden. Let op: Doe dit niet met deeg waar gist aan is toegevoegd.

Oven voorverwarmen, twee mogelijkheden: 

1. Bakken op een pizza-/broodbaksteen: Verwarm de oven met daarin een pizza-/broodbaksteen 1 uur voordat het deeg erin gaat voor op 230/240 °C (boven-/onderwarmte). Verwarm braadslede, laag bakblik of DeSh~Stoombakje mee.



2. Bakken in een pan: Verwarm de oven ± 45 minuten voordat het deeg de oven in gaat voor op 230/240 °C. Verwarm een hittebestendige pan + deksel mee.

Tip: Als je geen pizza-/broodbaksteen hebt dan kun je het brood ook op een met bakpapier beklede bakplaat afbakken.

Bakken: 

Op een pizza-/broodbaksteen: Los het deeg voorzichtig uit de rijsmandjes op een met semolina bestrooide of met bakpapier beklede pizzaschep, schietplankje of snijplank (op een snijplank passen twee broden naast elkaar, ze kunnen dan in 1 keer op de steen geschoven worden). Snijd het deeg met een lame/scheermesje  in. Schiet de broden op de steen en giet ± 1 dl water in de braadslede. Sluit direct de ovendeur. Bak de broden 20 minuten, haal de braadslede uit de oven en verlaag eventueel de temperatuur (als het brood al erg gekleurd is) naar 200 °C. Bak de broden in nog ± 15 minuten gaar en goudbruin. Laat de broden op een rooster afkoelen. Invriezen gaat prima!

In een pan: Haal 1 rijsmandje uit de koelkast en los het deeg voorzichtig uit het rijsmandje op een siliconen sling of een stuk bakpapier. Snijd het deeg met een lame/scheermesje in. Haal de hete pan uit de oven en leg het deeg er met behulp van de sling of het bakpapier in. Leg de deksel op de pan en schuif de pan weer in de oven. Verlaag de temperatuur van de oven naar 220 °C.

Bak het brood in 35 - 40 minuten goudbruin en gaar. Verwijder na 25 minuten de deksel en laat het brood verder bruin worden. Haal het brood direct na het bakken uit de pan en laat het op een rooster afkoelen. Herhaal met het 2e brood.

Dit artikel bevat affiliatielinks naar Bol.com. Als je via deze links bij Bol.com bestelt, krijg ik een kleine commissie. Dank!

Desembrood met zonnebloem- en pompoenpitten

Voor dit brood heb je twee verschillende desems nodig: een roggedesem en een desem op basis van tarwebloem. Heb je maar 1 soort staan dan is dat niet erg. Je kunt een desem heel makkelijk 'ombouwen' naar een andere soort. Stel je hebt alleen een desem op basis van roggemeel. Om daar een desem op basis van tarwebloem te maken doe je het volgende: neem 10 gram actief roggedesem en vul dat aan met 70 gram tarwebloem en 70 gram water. Laat dat staan totdat het volume is verdubbeld, ± 12 uur. 100 gram gebruik je voor het brood en de rest bewaar je (in de koelkast) voor de volgende keer. Andersom gaat uiteraard ook (van desem op basis van tarwebloem naar roggedesem).

Tip: Als je minder tijd hebt dan kun je een klein beetje gist aan het deeg toevoegen: voeg 2 gram instant gist of 5 gram verse gist na de autolyse aan het deeg toe (tegelijkertijd met het zout en ja dat kan, de gist gaat er niet dood van). De rijstijden worden dan korter.

Desembrood met zonnebloem- en pompoenpitten (2 broden)

• 100 gram actief roggedesem, 100% hydratatie
• 100 gram actief tarwebloemdesem, 100% hydratatie
• 250 gram volkorenmeel
• 250 gram tarwebloem (Amerikaanse patent)
• 50 gram zonnebloempitten*
• 50 gram pompoenpitten*
• 320 gram water + 20 gram, 20 – 25 °C
• 11 gram zout

* Eventueel eerst ± 6 minuten roosteren in een op 180 °C voorverwarmde oven.

Hieronder staat de werkwijze voor het kneden van het deeg in een standmixer/spiraalkneder. Het deeg kan uiteraard ook met de hand gekneed worden.

Autolyse: Doe beide desems, volkorenmeel, tarwebloem, zonnebloem- en pompoenpitten en 320 gram water in de kom van de kneedmachine en meng in ± 2 minuten tot een ruw deeg. Dek de kom af en laat het mengsel ± 45 minuten staan.

Kneden: Voeg het zout toe en kneed met de deeghaak in 5 - 8 minuten tot een mooi deeg. Voeg tegen het einde van de kneedtijd de extra hoeveelheid water (20 gram) toe. Je hoeft nog geen perfect vliesje van het deeg te kunnen trekken, het deeg ontwikkelt zich verder tijdens het rijsproces en het vouwen van het deeg.

1e rijs: Vorm een bal van het deeg en leg de deegbal in een licht met olie ingevette kom, 1 x draaien zodat alle kanten met een beetje olie bedekt zijn. Dek de kom af en laat het deeg op kamertemperatuur rijzen totdat het in volume verdubbeld is,  ± 3 uur. Vouw het deeg in die tijd drie keer (bijvoorbeeld na 30 en 60 en 90 minuten). Laat het deeg daarbij in de kom, rek de bovenkant van het deeg uit en vouw het over zichzelf terug. Doe dit ook met de onderkant en met de zijkanten. Zie onderstaand filmpje. Let op: het deeg in het filmpje is een ander deeg!



Vormen: Stort het deeg op een licht met bloem bestrooide werkplek, verdeel het in twee gelijke stukken en bol beide deegstukken losjes op. Dek de deegballen af en laat ze 20 - 30 minuten rusten. Bol het deeg vervolgens nog een keer op om er ronde broden (boules) van te maken of vorm er langwerpige broden (batards) van. Bestrooi de deegstukkken en de rijsmandjes met (rogge)bloem en leg het deeg met de naad naar boven in de rijsmandjes.

2e rijs: Dek het deeg af en laat het op kamertemperatuur tot bijna in volume verdubbelen, 1,5 – 3 uur. Het deeg is goed als je er met een vinger op drukt, de afdruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert.

Oven voorverwarmen: Verwarm de oven met daarin een pizza-/broodbaksteen 1 uur voordat het brood de oven ingaat voor op ± 240 °C (boven-/onderwarmte). Verwarm een braadslede mee.

Als je geen steen hebt dan kun je de broden ook op een met bakpapier beklede bakplaat bakken.

Bakken: Los het deeg uit de rijsmandjes op een met rijststrooimeel bestrooide pizzaschep of snijplank. Snijd het deeg met een scherp mes of lame enkele keren in. Schuif het deeg op de hete steen. Giet in de mee verwarmde braadslede ± 1,5 (kokend) water. Sluit direct de ovendeur. Bak de broden 20 minuten en haal dan de braadslede uit de oven. Verlaag eventueel de oventemperatuur naar 200 °C (als de korst al erg gekleurd is) en bak de broden in nog 15 – 20 minuten gaar en goudbruin. Leg de broden direct na het bakken op een rooster en laat ze afkoelen.

Kerststolletjes

Vorige week was ik kerststollen aan het bakken toen ik me opeens bedacht dat het ook wel leuk was om 1-persoons stolletjes te bakken. En voilà!

Qua vulling heb ik me uitgeleefd, ik heb gele rozijnen, sultana's, cranberry's, stukjes vijg, kersen, abrikozen, rode en groene vruchtjes (bigarreaux), sukade, gekonfijte sinaasappel, gekonfijte citroen, amandelen, hazelnoten en pistachenoten gebruikt. En ja, dat past allemaal in zo'n klein stolletje 😁. Vindt je dat teveel van het goede dan kan je uiteraard een ander mengsel met minder ingrediënten nemen (bijvoorbeeld alleen rozijnen, cranberry's en noten). Hou dan wel hetzelfde gewicht aan als in het recept staat.

Ik maakte meteen een paar kilo deeg in mijn grote spiraalkneder. Goed voor 5 grote stollen en 10 kleine 1-persoonsstolletjes. Onderaan het recept staat een foto van de grote stol. De baktijd voor een grote stol is ± 35 minuten. De meeste stollen zijn in de vriezer verdwenen. Zo hoef ik vlak voor kerst niet nog in de stress te schieten omdat ik nog stollen moet bakken.

Kerststolletjes - 10 stuks (of 1 grote stol)

Deeg:

• 385 gram stollenbloem of Amerikaanse patentbloem
• 25 gram witte basterdsuiker 
• 8 gram instant gist
• 6 gram bakkerszout
• ½ theelepel koekkruiden
• 125 gram crème fraiche, op kamertemperatuur
• 45 gram water, 20 – 25 °C
• 1 theelepel sinaasappel extract (optioneel)
• 100 gram ei
• 50 gram zachte ongezouten roomboter, in klontjes

Vulling:

• 85 gram gele rozijnen
• 85 gram sultana’s
• 200 gram gedroogd fruit *
• 60 gram noten **, in kleine stukjes gehakt

Spijsvulling:

• 200 gram amandelspijs
• ± 1 eetlepel ei
• 20 gram citroenrasp (potje dr. Oetker)
• ± 20 amarenenkersen, gehalveerd (optioneel)

Afwerking:

• 30 gram gesmolten roomboter
• poedersuiker

* Gedroogd fruit: Bijvoorbeeld een mengsel van cranberry's, stukjes vijg, kersen, abrikozen, rode en groene vruchtjes (bigarreaux), sukade, gekonfijte sinaasappel, gekonfijte citroen.
** Noten: Bijvoorbeeld een mengsel van amandelen, hazelnoten en pistachenoten.

Rozijnen wellen: Wel (de avond van tevoren) de rozijnen ± 15 minuten in lauw water. Laat ze (gedurende de nacht) in een vergiet of een zeef uitlekken en dep ze voor gebruik zo nodig goed droog met keukenpapier. Meng de rozijnen met de overige ingrediënten van de vulling.

Noten roosteren: Verwarm de oven voor op 180 °C (boven-/onderwarmte). Verdeel de noten over een bakplaat en rooster ze in 8 – 10 minuten goudbruin. Laat ze op een bord afkoelen en hak ze in kleine stukjes.

Deeg in een standmixer/spiraalkneder kneden: Doe alle ingrediënten behalve de boter in de kom. Kneed het deeg ± 8 minuten en voeg dan in gedeelten de klontjes boter toe. Het kan er nu als een smurrie uit gaan zien. Geen paniek, het komt goed. Blijf kneden tot een soepel deeg ontstaat. Schraap tussendoor eventueel de wand van de kom schoon. Het deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken.

Dek de kom af en laat het deeg ± 20 minuten rusten. Kneed er dan (met de machine of met de hand) de vulling door.

1e rijs: Vorm een bal van het deeg en leg de deegbal in een licht met zonnebloemolie ingevette kom, 1 x draaien zodat alle kanten met een beetje olie bedekt zijn. Dek de kom af en laat het deeg op kamertemperatuur in 60 – 90 minuten in volume verdubbelen.

Amandelspijs: Meng intussen de amandelspijs met de citroenrasp en het losgeklopte ei. Verdeel de spijs in 10 stukjes en maak er korte rolletjes van. Leg apart tot gebruik.

Vormen: Stort het deeg op een werkplek en verdeel het met een deegsteker in 10 gelijke stukjes. Bol de stukjes deeg op en rol de deegbolletjes dan uit tot korte ovaaltjes. Laat de deegstukjes 20 minuten afgedekt rusten. Rol de deegstukjes met een deegrollertje uit. Laat daarbij de boven- en onderkant van het deeg iets dikker. Leg de rolletjes amandelspijs iets boven het midden van het deeg en verdeel er vier halve amarenenkersen over. Vouw het deeg dubbel over de amandelspijs, vouw daarbij de bovenkant iets verder dan de onderkant. Druk het deeg goed dicht ter hoogte van de rol amandelspijs. Draai de deegstukjes om en leg ze op een met bakpapier beklede bakplaat. Dek af met ingevet plasticfolie.

2e rijs: Laat de stolletjes op kamertemperatuur 30 - 45 minuten rijzen. Ze hoeven niet in volume te verdubbelen.

Oven voorverwarmen: Verwarm de oven tijdens de 2e rijs voor op 180 C (boven-/onderwarmte).

Bakken: Bak de stolletjes in het midden van de oven in ± 20 minuten gaar en bruin.

Bestrijk de stolletjes ± 10 minuten nadat ze uit de oven zijn gekomen met gesmolten roomboter en bestrooi ze met poedersuiker. Laat ze op een rooster verder afkoelen. Bestrooi ze voor het serveren nogmaals met poedersuiker.

Je kunt uiteraard van dit deeg ook een grote stol bakken!

Vloerbrood met walnoten en lijnzaad

De variaties in brood zijn eindeloos, dat maakt brood bakken ook zo leuk. Neem nou dit brood: verschillende soorten bloem en meel en als extra smaakmakers walnoten en lijnzaad.

Het volkorenmeel en zeker het gebroken lijnzaad kunnen veel vocht opnemen. Het vochtgehalte van dit deeg is daarom wat hoger. Het begint als een plakkerig deeg maar later in het proces wordt het deeg minder plakkerig en handelbaarder. Als je het aandurft kan je aan het einde van de kneedtijd nog 25 gram water extra toevoegen. Doe dit niet als het deeg al héél plakkerig aanvoelt of als je nog niet zoveel ervaring hebt met brood bakken.

Ik heb voor dit brood Franse bloem T65 en volkoren tarwemeel extra van De Zuidmolen gebruikt. Als je andere bloem en/of ander volkorenmeel gebruikt kan het zijn dat je het vochtgehalte iets moet aanpassen.

Vloerbrood met walnoten en lijnzaad (2 broden)
Deeg:

• 325 gram tarwebloem
• 200 gram volkorenmeel
• 75 gram roggebloem
• 30 gram boekweitmeel
• 50 gram gebroken lijnzaad
• 450 + eventueel 25 gram water extra, 
20 – 25 °C
• 8 gram instant gist
• 11 gram zout
• 85 gram walnoten

Verder:

• zonnebloemolie om handen en kom mee in te vetten
• roggebloem om rijsmandjes en deeg mee te bestuiven
• 2 rijsmandjes 
• pizza-/broodbaksteen of bakplaat
• braadslede of laag bakblik
• pizzaschep of snijplank
• rijststrooimeel

Walnoten roosteren: Verwarm de oven voor op 180 °C (boven-/onderwarmte) of 160 °C (hete lucht). Rooster de noten in het midden van de oven, 8 – 10 minuten. Laat ze afkoelen en breek ze in stukjes.

Deeg in een standmixer/spiraalkneder kneden: Doe tarwebloem, volkorenmeel, roggebloem, boekweitmeel en gebroken lijnzaad in de kom. Voeg 450 gram water toe en kneed met de deeghaak in ± 3 minuten tot een ruw deeg. Dek de kom af en laat het mengsel 30 minuten staan (= autolyse). 

Voeg na 30 minuten gist en zout toe en kneed in ± 10 minuten tot een soepel deeg. Voeg eventueel na ± 5 minuten langzaam de extra 25 gram extra water toe. Het is een plakkerig deeg, geen bloem of meel toevoegen. Voeg aan het het einde van de kneedtijd de walnoten toe en kneed erdoor. Het deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken. Klik hier voor een filmpje met uitleg over het trekken van een vliesje van brooddeeg.

Deeg met de hand kneden: Doe tarwebloem, volkorenmeel, roggebloem, boekweitmeel en gebroken lijnzaad in een kom. Voeg 450 gram water toe en roer door elkaar tot een ruw deeg. Dek de kom af en laat het mengsel 30 minuten staan (= autolyse). Voeg na 30 minuten gist en zout toe en kneed in ± 20 minuten tot een soepel deeg. Voeg eventueel na ± 10 minuten langzaam de extra 25 gram extra water toe. Het is een plakkerig deeg, geen bloem of meel toevoegen. Voeg aan het het einde van de kneedtijd de walnoten toe en kneed erdoor. Het deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken. Klik hier voor een filmpje met uitleg over het trekken van een vliesje van brooddeeg.

1e rijs: Leg het deeg in een licht met zonnebloemolie ingevette kom. Vouw rondom de zijkant van het deeg naar het midden en draai het deeg om zodat de mooie kant bovenop ligt. Dek de kom af en laat het deeg in ± 60 minuten tot dubbel volume rijzen.

Vormen: Stort het deeg op een licht met roggebloem bestrooide werkplek en verdeel het met een deegsteker in twee gelijke stukken. Bol beide stukken deeg losjes op. Dek de deegstukken af en laat ze ± 30 minuten rusten. Vorm er vervolgens ronde broden (boules) of langwerpige broden (batards) van. Klik hier voor een filmpje van het vormen van een batard. Bestrooi de deegstukken met roggebloem of rijstebloem en leg ze met de naad naar boven in de eveneens bebloemde rijsmandjes. Dek het deeg af met plasticfolie.

2e rijs: Laat het deeg in 50 – 70 minuten tot bijna in volume verdubbelen. Het deeg is goed als je er met een vinger op duwt, de afdruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert.

Oven voorverwarmen: Verwarm 1 uur voordat het deeg de oven ingaat de oven voor op 220 °C (boven-/onderwarmte) of 200 °C (hete lucht). Verwarm de pizza-/broodbaksteen en de braadslede mee.

Als je geen steen hebt dan kunnen de broden ook op een bakplaat afgebakken worden.

Bakken: Los het deeg voorzichtig uit de rijsmandjes op een met rijststrooimeel bestrooide pizzaschep/snijplank of op een bakplaat. Snijd het deeg met een lame of scherp mes enkele keren in. Schuif het deeg met een snelle beweging op de hete steen of zet de bakplaat in de oven. Giet in de mee verwarmde braadslede ± 1,5 dl water en sluit direct de ovendeur. Bak de broden 20 minuten, haal dan de braadslede uit de oven en verlaag als de korst al erg gekleurd is de temperatuur naar 200/180 °C. Bak de broden in nog ± 15 minuten gaar en goudbruin. Leg de broden direct na het bakken op een rooster en laat ze afkoelen. Invriezen gaat prima!

Volkorenbrood

Het geheim van dit heerlijke sappige volkorenbrood zit hem in het toepassen van een autolyse, goed kneden en het gebruik van meer water in het deeg.

Een autolyse werkt als volgt: eerst wordt de bloem en/of het meel met het grootste deel van het water gemengd. Het is een kwestie van kort mengen tot een ruw deeg. Daarna wordt de kom afgedekt en mag het mengsel een tijdje staan. Dit kan een half uur zijn maar een uur of zelfs nog langer mag ook. In die tijd wordt het vocht goed opgenomen en beginnen de glutenstrengen zich al te vormen. Het deeg begint zich als het ware zelf te kneden. Let op: gist en zout mogen tijdens de autolyse nog niet toegevoegd worden. Gist en zout worden samen met eventuele andere ingrediënten pas na de autolyse toegevoegd. Na de rusttijd wordt het deeg gekneed. De uiteindelijke kneedtijd is korter dan zonder autolyse.

Het resterende water wordt tegen het einde van de kneedtijd langzaam toegevoegd. Door het extra water pas tegen het einde van de kneedtijd toe te voegen kan het beter worden opgenomen door het deeg. Het deeg kan het vocht beter vasthouden dan dat je het al aan het begin al toevoegt.

Als ik tijd heb, pas ik tegenwoordig bijna altijd een autolyse toe. Je kunt deze methode bij bijna ieder brooddeeg toepassen, ook als het niet in het recept staat. Het brood wordt hoger en luchtiger en je kunt meer vocht in het deeg gebruiken. Meer vocht betekent ook sappiger brood dat langer vers blijft

Ik heb Volkoren Natuur van de Zuidmolen voor dit brood gebruikt. Dit meel heeft een hoog eiwitgehalte en kan veel vocht opnemen. Als je ander meel gebruikt dan kan het zijn dat je minder vocht kunt gebruiken.

Volkorenbrood

• 500 gram volkorenmeel (Volkoren natuur)
• 325 + 25 gram water, 20 - 25 °C
• 5 gram droge gist
• 9 gram zout
• 25 gram zachte ongezouten roomboter
• broodbakblik van 23 - 25 cm, ingevet

Deeg kneden in een standmixer/spiraalkneder: Doe het volkorenmeel en 325 gram water in de kom en meng met de kneedhaak in ± 2 minuten tot een ruw deeg. Dek de kom af en laat het mengsel 45 minuten rusten. Dit wordt autolyse genoemd.

Voeg gist, zout en boter toe en kneed met de kneedhaak in ± 10 minuten tot een soepel deeg. Voeg tegen het einde van de kneedtijd de resterende 25 gram water langzaam toe. Het deeg mag nog een beetje kleverig aanvoelen. Voeg het extra water niet of maar gedeeltelijk toe als het deeg al erg kleverig aanvoelt. Het deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken. In onderstaand filmpje kan je zien hoe het deeg eruit ziet als het goed gekneed is.

1e rijs: Vorm een bal van het deeg en leg de deegbal in een licht met zonnebloemolie ingevette kom, 1 x draaien zodat alle kanten met een beetje olie bedekt zijn. Dek de kom af met plasticfolie of een douchemuts en laat het deeg op kamertemperatuur in 60 - 75 minuten tot dubbel volume rijzen.

Vormen: Stort het deeg op een licht met zonnebloemolie ingevette of licht met bloem of meel bestrooide werkplek. Druk de lucht eruit en bol het losjes op. Dek het deeg af met plasticfolie en laat het ± 20 minuten rusten. Vorm er daarna een brood van. Hoe dat doet kan je hier zien. Leg het deeg met de naad naar beneden in het bakblik. Dek het deeg af met ingevet plasticfolie of een douchemuts.

2e rijs: Laat het deeg op kamertemperatuur in 60 - 75 minuten tot bijna in volume verdubbelen. Het deeg is goed gerezen als je er met een vinger opdrukt, de afdruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert.

Oven voorverwarmen: Verwarm tijdens de 2e rijs de oven voor op 220 °C (boven-/onderwarmte). Verwarm een braadslede of laag bakblik mee.

Bakken: Zet het bakblik op een rooster of op een bakplaat in de oven. Giet ± 1 dl water in de braadslede en sluit direct de ovendeur. Bak het brood 20 minuten, verlaag dan de temperatuur naar 200 °C en haal de braadslede uit de oven (pas op: er kan nog heet water in zitten). Bak het brood in nog ± 20 minuten gaar en goudbruin (totale baktijd ± 40 minuten). Los het brood direct na het bakken uit het bakblik en laat het op een rooster afkoelen.

Brood met havervlokken

Het recept van dit heerlijke brood met zacht kruim komt uit Bread, A Baker's Book of Techniques and Recipes van Jeffrey Hamelman. Het is geen letterlijke vertaling uit het boek, ik heb mijn eigen werkwijze gebruikt.

Dit boek heb ik echt al jaren in gebruik. Ik kocht het in 2005 en nog steeds grijp ik er regelmatig naar. Het bevat een schat aan informatie en de recepten zijn uitstekend. Wel 1 kanttekening: het is niet echt een makkelijk boek voor een absolute beginner en het is ook wel handig als je een redelijke kennis van het Engels taal hebt om alles te kunnen begrijpen.

Nieuwsgierig naar het boek? Hier kan je een PDF downloaden van hoofdstuk 4 (Breads with yeasted pre-ferments). Dit hoofdstuk komt uit de 1e uitgave van het boek. In 2012 is er een herziene uitgave verschenen met daarin enkele aanpassingen en aanvullingen.

Ik heb halve broden gemaakt maar een groot brood kan uiteraard ook. 

Brood met havervlokken (1 groot brood of 2 kleine)

• 375 gram tarwebloem (Amerikaanse patent)
• 125 gram volkorenmeel (Volkoren Natuur)
• 85 gram havervlokken 
• 315 gram water, 20 - 25 C
• 55 gram volle melk, 20 - 25 C
• 35 gram honing
• 35 gram zonnebloemolie
• 9 gram zout
• 5 gram instant gist
• 2 bakblikken van 16 x 10,5 x 8,5 cm of 1 bakblik van 30/32 x 10,5 x 8,5 cm, ingevet

Werkwijze deeg in een standmixer/spiraalkneder kneden/broodbakmachine: Doe alle ingrediënten voor het deeg in de kom en kneed met de deeghaak in 12 - 15 minuten tot een soepel deeg. Het deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken.

1e rijs: Vorm een bal van het deeg en leg de deegbal in een licht met zonnebloemolie ingevette kom, 1 x draaien zodat alle kanten met een beetje olie bedekt zijn. Dek de kom af en laat het deeg op kamertemperatuur in 60 - 90 minuten tot dubbel volume rijzen.

Vormen: Stort het deeg op een heel licht met zonnebloemolie ingevette of heel licht met tarwebloem bestrooide werkplek, druk de lucht eruit (niet kneden!) en bol losjes op. Als je twee broden wilt bakken dan verdeel je het deeg nadat je de lucht eruit hebt gedrukt in twee gelijke stukken en bol dan beide stukken deeg losjes op. Dek het deeg af en laat het ± 25 minuten rusten. Vorm er vervolgens een busbrood van, klik hier voor een filmpje of hier voor een fotoserie.  Maak desgewenst de bovenkant van het deeg nat en strooi er havervlokken over. Leg het deeg met de naad naar beneden in het bakblik.

2e rijs: Dek het deeg af en laat het in 60 - 90 minuten tot bijna in volume verdubbelen. Het deeg is goed als je er met een vinger op drukt, de afdruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert.

Oven voorverwarmen: Verwarm tijdens de 2e rijs de oven voor op 200 °C (boven-/onderwarmte). Verwarm een braadslede of laag bakblik mee.

Bakken: Zet het bakblik/de bakblikken op een rooster of op een bakplaat in de oven. Giet in de mee verwarme braadslede ± 1,5 dl water om stoom te creëren en sluit direct de ovendeur. Bak het brood/de broden 20 minuten en verlaag dan de temperatuur naar 180 °C. Haal de braadslede uit de oven en bak het brood/de broden in nog 15 - 20 minuten gaar en goudbruin. Let op: door de honing in het deeg kan het brood sneller kleuren. Dek zonodig na ± 20 minuten af met een velletje aluminiumfolie. Stort het brood direct na het bakken uit het bakblik en laat afkoelen op een rooster.

Dit artikel bevat een affiliatielink naar Bol.com. Als je via de link bovenaan dit artikel het boek bij Bol besteld, ontvang ik een kleine commissie.

Brood met sesamzaad en vijfgranenvlokken

Mijn vaste leverancier voor bloem, meel en andere bakingrediënten is de Zuidmolen. Ze hebben een enorme keuze, leveren snel als je online besteld en op vragen reageren ze altijd snel en adequaat. Een tijdje geleden bestelde ik (naast mijn normale bestelling van de bloem-/meelsoorten die ik altijd gebruik) Vol Zeeuwse broodbloem en Zeeuws molenvolkoren en bakte er dit heerlijk brood mee. In plaats van deze Zeeuwse broodbloem en molenvolkorenmeel kunnen er uiteraard ook andere soorten bloem en meel gebruikt worden.

In dit deeg heb ik volle melkpoeder gebruikt. Ik heb dat altijd in huis en wel om praktische redenen: het blijft maanden goed, je kan precies de goede hoeveelheid melk maken die je nodig hebt voor een recept of zoals in onderstaand recept de melkpoeder aan het deeg toevoegen. Bovendien hoef ik nu geen pakken melk meer naar de workshopruimte te slepen. Ik heb alleen maar een fiets als vervoermiddel en om steeds tig pakken melk - naast mijn andere boodschappen - op de fiets mee te nemen is best zwaar. Ik hoef nu ook nooit meer melk weg te gooien (we drinken zelf bijna nooit melk). De standaard verhouding is 130 gram melkpoeder op 900 gram water. Omdat ik niet steeds opnieuw wil rekenen, heb ik een handig lijstje gemaakt. Je kunt het hier downloaden.
Je kunt in plaats van de 45 gram melkpoeder en 310 gram water ook 355 gram volle melk toevoegen (+ de in het recept genoemde extra 35 gram water).

Je kunt voortaan ieder recept op mijn blog heel makkelijk uitprinten. Je kunt de tekst groter of kleiner maken, de foto's verkleinen of verwijderen en ook tekst verwijderen. Ook kan je er een PDF van maken en het recept per e-mail versturen. De groene knop 'Print friendly' staat onderaan ieder recept. Makkelijk hè!

Lichtbruin brood met sesamzaad en vijfgranenvlokken

Deeg: 

• 300 gram tarwebloem (bv Amerikaanse patentbloem/Patent extra)
• 250 gram volkorenmeel (bv Volkoren Natuur/Volkoren GLX)
• 35 gram zwart sesamzaad
• 7 gram instant gist
• 9 gram zout
• 15 gram honing
• 30 gram zachte ongezouten roomboter
• 45 gram volle melkpoeder
• 310 gram + 35 gram water, 20 - 25 °C

Verder:

• zonnebloemolie om handen en kom in te vetten
• vijfgranenvlokken (of andere vlokken) voor de bovenkant
• bakblik ± 300 x 105 x 85 mm, ingevet
• braadslede of laag bakblik

Hieronder staat de wijze van deeg kneden in een standmixer, spiraalkneder of broodbakmachine. Het deeg kan uiteraard ook met de hand gekneed worden.

Deeg kneden in een standmixer/spiraalkneder/broodbakmachine: Doe de ingrediënten voor het deeg behalve de 35 gram extra water in de kom en kneed met de deeghaak in 10 - 15 minuten tot een soepel deeg. Voeg tegen het einde van de kneedtijd de extra 35 gram water langzaam toe. Het deeg mag nog een beetje plakkerig aanvoelen. Het deeg is goed gekneed als je er een vliesje van kunt trekken: vet je handen in met een beetje zonnebloemolie en neem een stukje van het deeg af ter grootte van een golfbal. Trek het deeg al ronddraaiend voorzichtig uit tot een vliesje (denk aan een kauwgombel).

1e rijs: Vet je handen in met een beetje zonnebloemolie en vorm het deeg tot een bal. Leg de deegbal in een licht met zonnebloemolie ingevette kom, 1 x draaien zodat alle kanten met een beetje olie bedekt zijn. Zorg ervoor dat de mooie kant bovenop ligt. Dek de kom af met een douchemuts of ingevet plasticfolie en laat het deeg op kamertemperatuur in ± 60 minuten in volume verdubbelen.

Vormen: Stort de deegbal met de mooie kant naar beneden op een licht met zonnebloemolie of met een klein beetje bloem bestrooide werkplek. Vorm er vervolgens een brood van.

1. Druk met je handen de lucht uit het deeg (= doorslaan), niet kneden!
2. Rol het deeg met een deegroller van links naar rechts uit tot een ovale lap van ± 45 x 20 cm. Zorg dat het deeg overal dezelfde dikte heeft.
3. Vouw de linker- en rechterkant tot net over het midden van het deeg. De deegranden in het midden overlappen elkaar ± 1 cm.
4. Rol het deeg weer met een deegroller weer iets uit (niet breder dan het bakblik).
5. Rol het deeg vanaf de bovenkant stevig op en knijp de naad dicht.
6. Maak de bovenkant van het deeg nat met water (dit gaat heel handig met een plantenspuit) en rol door de vijfgranenvlokken.
7. Leg het deeg met de naad naar beneden in het ingevette bakblik.

Dit filmpje is opgenomen tijdens de test van planetaire mixers. Dit is een ander deeg.

2e rijs: Dek het deeg af met een douchemuts of ingevet plasticfolie. Laat het deeg op kamertemperatuur in ± 60 minuten tot bijna in volume verdubbelen. Het deeg is goed als je er met een (natte vinger) op drukt, de afdruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert.

Oven voorverwarmen: Verwarm tijdens de 2e rijs de oven voor op 210 °C (boven-/onderwarmte) of 190 °C (hete lucht). Verwarm de braadslede of laag bakblik mee.

Bakken: Zet het bakblik op een rooster of op een bakplaat in de oven. Giet ± 1,5 dl water in de braadslede en sluit direct de ovendeur. Bak het brood in ± 40 minuten bruin en gaar. Haal de braadslede na 20 minuten uit de oven (pas op: er kan nog heet water in zitten). Let op: de havervlokken kunnen verbranden. Dek het brood na ± 20 minuten af met aluminiumfolie.

Los het brood direct na het bakken uit de bakvorm en laat het brood op een rooster afkoelen. Invriezen gaat prima!

NB: Dit is geen gesponsord artikel. Alle ingrediënten voor dit recept heb ik zelf aangeschaft.  Dit recept is ook te vinden op de website van de Zuidmolen.

Desembrood met kamut

De laatste tijd bak ik regelmatig met oude graansoorten zoals kamut, eenkoren en emmer. Deze soorten bevatten minder eiwitten en bakken daardoor iets lastiger. Ik gebruik ze daarom (tot nu toe) niet puur maar meng ze met tarwebloem en/of volkorenmeel. 

Het recept voor dit brood is afkomstig van het blog Grain de Sel - Salzkorn. Heerlijk brood!

Desembrood met kamut (2 broden)

Levain:

• 100 gram kamutmeel
• 60 gram tarwebloem (T65)
• 160 gram water, ± 25 °C
• 10 gram tarwedesem, 100% hydratatie

Deeg:

• de levain
• 290 gram kamutmeel
• 240 gram tarwebloem (T65)
• 100 gram kamutbloem
• 400 + 30 gram water, ± 25 °C
• 15 gram zout
• 20 gram walnotenolie

Verder:

• 2 rijsmandjes
• rijststrooimeel of bakpapier

Levain: Meng kamutmeel, tarwebloem, water en desem in een kom. Laat 12 - 14 uur op kamertemperatuur staan.

Autolyse: Meng levain, kamutmeel, tarwebloem, kamutbloem en 400 gram water in ± 3 minuten tot een ruw deeg. Dit mengen kun je met een lepel doen of met de deeghaak in een standmixer/spiraalkneder. Dek de kom af en laat het mengsel ± 45 minuten staan.

Deeg kneden in standmixer/spiraalkneder: Voeg zout en walnotenolie toe en kneed in ± 6 minuten tot een soepel deeg. Voeg de resterende 30 gram water tegen het einde van de kneedtijd toe. Het deeg blijft kleverig, geen bloem toevoegen.

1e rijs en vouwen: Doe het deeg in een licht met zonnebloemolie ingevette kom, vouw de zijkanten van het deeg naar het midden en draai het deeg om. Dek de kom af en laat het deeg op kamertemperatuur in ± 3 uur in volume verdubbelen. Vouw het deeg in die tijd na 40, 80 en 120 minuten: laat het deeg in de kom, rek de bovenkant van het deeg uit en vouw het over zichzelf terug, doe dit ook met de onderkant en met de zijkanten. Draai het deeg om zodat de naden weer onderop liggen en laat het verder rijzen. Het deeg is goed als je er met een vinger in prikt en het gat zichtbaar blijft.

Vormen: Stort het deeg op een licht met bloem bestrooide werkplek en duw de lucht eruit. Verdeel het deeg met een deegsteker in twee gelijke stukken en bol de stukken deeg losjes op. Laat de deegstukken ± 20 minuten afgedekt rusten. Bol de deegstukken vervolgens nog een keer op om er ronde broden (boules) van te maken of vorm er langwerpige broden (batards) van. Klik hier voor uitleg over het vormen van een boule en een batard. Bestrooi de deegstukken en de rijsmandjes met (rogge)bloem en leg het deeg met de naad naar boven in de mandjes.

2e rijs: Dek het deeg af met ingevet plasticfolie of een douchemuts en laat het op kamertemperatuur tot bijna in volume verdubbelen. Het deeg is goed als je er met een (natte) vinger op drukt, de afdruk even zichtbaar blijft en dan langzaam terugveert.

Oven voorverwarmen: Verwarm de oven met daarin een pizza-/broodbaksteen 1 uur voordat het brood erin gaat voor op 230 °C (boven-/onderwarmte) of 210 °C (hete lucht). Verwarm een braadslede of laag bakblik mee.

Bakken: Los het deeg voorzichtig uit de rijsmandjes op een met rijststrooimeel bestrooide of met bakpapier beklede pizzaschep of grote snijplank. Snijd het deeg met een scherp (gekarteld) mes of lame enkele keren in. Schuif het deeg (met papier en al als je dat gebruikt) op de hete steen. Giet in de mee verwarmde braadslede ± 1,5 dl water (pas op voor je handen!). Sluit direct de ovendeur.

Voorbeeld deeg insnijden. Let op: dit is een ander deeg!

Als je geen pizza-/broodbaksteen hebt dan kun je het brood ook op een met bakpapier beklede bakplaat afbakken.

Bak de broden 20 minuten en haal dan de braadslede uit de oven (pas op: er kan nog heet water in zitten). Verlaag eventueel de temperatuur (als de korst al erg gekleurd is) naar 200/180 °C en bak de broden in nog 15 – 20 minuten gaar en bruin. Leg de broden direct na het bakken op een rooster en laat ze afkoelen.